سرطان پستان سه گانه منفی (TNBC)، به گونه ای از سرطان پستان گفته می شود که در آن سلول های سرطانی گیرنده های هورمونی استروژن و پروژسترون را ندارند. همچنین این گونه سلول های سرطانی، برخلاف سرطان های دیگر، حجم کمتری از پروتئین های HER2 را تولید خواهند کرد. در حدود 10 تا 15 درصد از سرطان های پستان در زنان از نوع TNBC هستند.
یکی از گام های اصلی که در تشخیص سرطان سینه باید حتما برداشته شود این است که آیا سرطان از نوع TNBC هست یا خیر. برای این کار، باید سلول های سرطانی از نظر داشتن گیرنده های هورمونی و میزان تولید پروتئین HER2 آزمایش گردند. در ادامه به جزییات بیشتری از سرطان پستان سه گانه منفی اشاره خواهیم کرد.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت مبتلا شدن به سرطان پستان سه گانه منفی
از نظر بسیاری از پزشکان متخصص جراحی پستان از جمله دکتر فرهاد موسی زاده، علت ابتلا به بیماری سرطان پستان تهاجمی سه گانه منفی تا حد زیادی به جهش های ژنتیکی فرد مربوط می شود. البته ممکن است برخی فاکتورهای دیگر نیز بتوانند بر ایجاد این نوع سرطان سینه تاثیر گذار باشند. برای مثال، بانوان نسبت به مردان، بیشتر در خطر ابتلا به این نوع سرطان تهاجمی قرار دارند. البته ناگفته نماند که درصد ابتلای مردان به سرطان سینه نسبت به بانوان همیشه کمتر بوده است. درمان سرطان پستان بعد از تشخیص نوع آن آغاز میشود. در ادامه به برخی از فاکتورهای موثر در ابتلا به سرطان پستان TNBC می پردازیم.
اثر ژنتیک بر ایجاد سرطان TNBC
افرادی که در ژنوم خود، جهش ژنتیکی در ژن BRCA را داشته و با آن متولد شده باشند، از جمله افراد مستعد ابتلا به سرطان پستان سه گانه منفی به حساب می آیند. در واقع آزمایش ها نشان می دهند که در حدود 70 درصد از افرادی که به سرطان TNBC مبتلا هستند، در ژن BRCA خود جهش دارند. همچنین، اشخاصی که جهش ژنتیکی در ژن BCRA1 آن ها ایجاد شده باشد، بیشتر از افراد دیگر مستعد ابتلا به TNBC خواهند بود. انجام یک آزمایش ژنتیک در این مورد می تواند شما را از وجود این جهش، آگاه سازد.
اثر نژاد بر ایجاد سرطان TNBC
وجود سرطان سینه از نوع TNBC در زنان آمریکایی، آفریقایی و اسپانیایی بیشتر دیده می شود. البته این به معنای انحصار ویژگی ابتلا به این نوع سرطان در این نژادها نیست. با این حال، تحقیقات نشان می دهند که نوع نژاد بانوان می تواند در ابتلا به سرطان پستان تهاجمی سه گانه منفی اثرگذار باشد.
چاقی و ابتلا به سرطان پستان TNBC
چاقی و اضافه وزن بیش از حد، یکی از عوامل و فاکتورهای اصلی در ابتلا به انواع سرطان های سینه محسوب می شود. بنابراین افراد مبتلا به بیماری چاقی، بیش از دیگران استعداد ابتلا به سرطان TNBC را خواهند داشت.
علایم و نشانه های سرطان پستان سه گانه منفی
علائم تشخیصی سرطان پستان سه گانه منفی نیز مانند انواع دیگر سرطان های سینه است و تفاوت بیشتر در منشا ژنتیکی آن است. اما گاهی در سرطان TNBC توده ایجاد شده سفت و با لبه های نامنظم خواهد بود. با این حال، این نوع سرطان سینه می تواند با توده های گرد، سفت یا نرم و با لبه های منظم نیز ایجاد گردند. در هر حال، انجام ماموگرافی های منظم و پیگیری غربالگری سرطان سینه می تواند به تشخیص زودهنگام نوع توده های جدید کمک نماید.
از دیگر علائم و نشانه های این نوع سرطان پستان که با دیگر سرطان های سینه مشترک هستند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- متورم شدن تمام یا قسمتی از سینه حتی در غیاب هر نوع توده یا بافت ناآشنا
- احساس درد در سینه یا نوک پستان
- تورم غدد لنفاوی
- فرورفتگی پوست روی سینه که ظاهر سینه را شبیه به پوست پرتقال خواهد کرد
- ایجاد قرمزی در نوک یا بافت پستان
- پوسته پوسته شدن یا ضخیم شدن بافت پستان یا نوک آن
- فرورفتن نوک سینه به سمت داخل یا ترشح پستان غیرعادی (غیر از شیر مادر)
وجود هر یک از علائم بالا می تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان پستان باشد و اختصاص به سرطان تهاجمی سه گانه منفی ندارد. با این حال، لازم است علت بروز هر یک از این نشانه ها توسط یک پزشک متخصص پستان بررسی و ارزیابی گردد.
ویژگی‌های سرطان پستان سه گانه منفی
سرطان پستان TNBC، گریدهای متعددی دارد. در واقع، فرد مبتلا به سرطان TNBC هنگام تشخیص سرطان، می تواند در یکی از استیج های صفر تا چهار بیماری قرار داشته باشد. برای تعیین گرید سرطان لازم است اندازه و محل تومور و همچنین میزان تهاجم تومور به بافت های مجاور بررسی گردد. برای مطالعه روش تعیین استیج و گرید سرطان پستان سه گانه منفی به مقاله استیج و گرید در سرطان پستان مراجعه نمایید.
به طور کلی، علاوه بر استیج و گرید سرطان پستان، فاکتورهایی مانند اندازه تومور، شکل و نوع فعالیت سلول های سرطانی نیز می توانند در انتخاب روش های درمانی TNBC تاثیر بگذارند. با این حال، هر چه استیج و گرید سرطان بالاتر باشد نشان دهنده تهاجمی تر بودن سرطان بوده و تعداد بیشتری از سلول های بافت، غیرطبیعی و ناسالم خواهند بود.
هر چه تشخیص و درمان سرطان سینه سه گانه منفی زودتر انجام گیرد، درمان آن راحت تر و موفقیت آمیزتر خواهد بود.
روش تشخیص سرطان پستان سه گانه منفی
برای تشخیص سرطان پستان سه گانه منفی نیز می توان همان روش هایی که در سرطان معمولی مورد استفاده قرار می گیرد، به کار برد. ماموگرافی پستان، سونوگرافی پستان، بیوپسی پستان و ام آر آی از روش های معمول هستند که در تشخیص سرطان TNBC به کار می روند. البته معمولا تصویربرداری سونوگرافی و ماموگرافی پستان در اولین مراحل تشخیص و بیوپسی پستان در گام نهایی آن مورد استفاده قرار می گیرد. پس از تشخیص وجود سرطان برای تشخیص TNBC بودن نوع سرطان از تشخیص های پاتولوژی استفاده می شود.
از سمت دیگر خودآزمایی پستان در منزل می‌تواند شما را به تغییراتی که در بدن شما اتفاق می‌افتد هوشیارتر کرده و با مراجعه به پزشک در زمان مناسب، نسبت به تشخیص زودهنگام بیماری اقدام کنید.
درمان سرطان پستان سه گانه منفی
مسلما درمان هایی که برای انواع سرطان سینه به کار می روند، برای بهبود بیماران مبتلا به سرطان پستان سه گانه منفی نیز مناسب هستند. با این حال، شدت و نوع آن ها می تواند در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت باشد. معمولا در اولین گام درمان سرطان پستان تهاجمی و غیرتهاجمی لازم است فرد تحت جراحی لامپکتومی (برداشتن بخش کوچکی از بافت سینه همراه با تومور) یا ماستکتومی (برداشتن کل بافت سینه) قرار گیرد. تشخیص اینکه کدام نوع جراحی برای فرد مناسب تر است، بر عهده پزشک متخصص خواهد بود.
نوع جراحی مورد نیاز فرد مبتلا به بیماری سرطان سینه سه گانه منفی به میزان پیشرفت بیماری و تهاجم تومور در سینه بستگی دارد. هر چه تومور، بافت های مجاور را بیشتر درگیر کرده باشد و یا بزرگتر باشد، جراحی لامپکتومی یا ماستکتومی تهاجمی تر خواهند بود.
قبلا در مطلب لامپکتومی بهتر است یا ماستکتومی؟ به این سوال جواب دادیم که چه تفاوت‌هایی بین این دو عمل وجود دارد و چگونه پزشک بین این دو روش، درمان بهتر را برمی‌گزیند.
پس از انجام لامپکتومی و ماستکتومی لازم است از طریق درمان های تکمیلی، فرایند درمان سرطان پستان ادامه پیدا کند. نوع درمان های تکمیلی بر اساس گرید و استیج سرطان پستان و همچنین حفظ یا عدم حفظ بافت پستان تعیین خواهد شد. پرتودرمانی و شیمی درمانی از جمله درمان های مکملی هستند که باید پس از جراحی سرطان پستان از سر گرفته شوند. این درمان ها به از بین بردن هر چه بهتر سلول های سرطانی پس از جراحی، کمک خواهند کرد. در انتها و بعد از درمان بیمار می‌توان با استفاده از بازسازی پستان نسبت به برگرداندن شکل ظاهری پستان اقدام کرد.
نظر دکتر آنکولوژی در مورد سرطان پستان سه گانه منفی
با اینکه بیماری سرطان پستان سه گانه منفی یک بیماری خطرناک است، اما از نظر دکتر آنکولوژی، به هیچ عنوان نباید بیمار دچار استرس شود. برنامه درمانی مورد نیاز برای هر فرد مبتلا به این نوع سرطان سینه منحصربفرد است. البته انواع درمان‌های رادیوتراپی سرطان سینه، شیمی درمانی، جراحی لامپکتومی و ماستکتومی همگی مهم هستند. با این حال، ممکن است نوع و مرحله این درمان‌ها با یکدیگر تفاوت داشته باشند.
اگر این نوع برست کنسر از نوع تهاجمی و متاستاتیک باشد، درمان‌های پیچیده‌تری لازم است. بنابراین تشخیص سرطان پستان در گام‌های اولیه، می‌تواند درمان آن را تسهیل نماید. این نکته را در نظر داشته باشید که هر چه پزشک شما تجربه بیشتری در زمینه درمان سرطان داشته باشد، برنامه‌ریزی برای درمان سرطان پستان سه گانه منفی دقیق‌تر و پربازده‌تر خواهد بود. به این ترتیب، لازم است در هنگام انتخاب دکتر آنکولوژی و درمانگر سرطان سینه، تحقیقات کافی درباره پزشک مورد نظر را انجام دهید.
ضرورت انجام شیمی درمانی پیش از جراحی سرطان پستان
برای درمان بیماران مبتلا به سرطان سه گانه منفی، جراحی پستان روش اصلی درمان محسوب میشود. با این حال، گاهی لازم است قبل از انجام جراحی پستان، بیمار تحت شیمی درمانی قرار گیرد. در این گونه افراد، تغییر دوز داروهای شیمی درمانی برای کوچکتر کردن تومور مفید خواهد بود. البته پزشک و جراح متخصص، قبل از انجام جراحی سینه از یک مارکر فلزی در محل تومور استفاده میکند. زیرا ممکن است بعد از انجام شیمی درمانی اندازه تومور بسیار کوچک شده و تومور عملا محو گردد.
در چنین مواردی، وجود مارکر فلزی، نشاندهنده محل تومور بوده که تعیین محل جراحی برای برداشت بافت سینه را تسهیل خواهد کرد. البته با این شرط که تومور سینه از نوع مولتی فوکال و مولتی سنتریک نبوده و امکان حفظ سینه بیمار وجود داشته باشد.
متاستاز سرطان پستان سه گانه منفی
معمولا در سرطان پستان سه گانه منفی متاستاتیک، سلول‌های سرطانی به بافت‌های اصلی مانند ریه‌ها، مغز، کبد و استخوان‌ها منتقل می‌شوند. این حالت عمدتا در سرطان‌های پیشرفته پستان اتفاق می‌افتد.
در بسیاری از موارد، تشخیص زودهنگام سرطان پستان تریپل نگتیو می‌تواند از متاستاز جلوگیری کند. هرچه متاستاز سرطان شدیدتر باشد، درمان آن دشوارتر خواهد بود. با این حال، مراجعه به یک پزشک متخصص مجرب می‌تواند مسیر درمان سرطان پستان سه گانه منفی را تسهیل نماید.
علائم متاستاز سرطان پستان سه گانه منفی
نشانه‌های متاستاز سرطان پستان سه گانه منفی در افراد مختلف فرق دارند. با این حال، برخی علائم عمومی متاستاز این نوع سرطان شامل موارد زیر می‌شوند:
- احساس درد در استخوان‌ها، مفاصل و کمر به صورت مداوم
- بی حسی و ضعف در نقاط مختلف بدن
- ایجاد مشکل در ادرار کردن که ناشی از آسیب به اعصاب کمر خواهد بود
- سرفه خشک مداوم
- احساس درد در قفسه سینه
- احساس تنگی نفس شدید و یا اختلالات تنفسی
- نداشتن تمایل به خوردن غذا و بی اشتهایی
- نفخ شکم، حساسیت یا درد
- استفراغ همراه با کاهش وزن یا حالت تهوع شدید
- زرد شدن سفیدی چشم و یا زردی پوست
- بروز مشکلات بینایی (دوبینی، تاری دید و از دست دادن بینایی)
- ایجاد مشکل در تعادل
- تشنج
- احساس گیجی شدید
- سردرد‌های مداوم و شدید
تشخیص سرطان پستان سه گانه منفی متاستاتیک
برای اطمینان از ابتلا به سرطان پستان سه گانه منفی متاستاتیک، پزشک انجام آزمایش‌های زیر را تجویز خواهد کرد:
- آزمایش خون برای بررسی نشانگرهای تومور یا تومور مارکرها
- تهیه MRI از ستون فقرات یا مغز
- اسکن برخی از استخوان‌های خاص بدن با استفاده از اشعه یا بدون استفاده از آن
- تهیه اسکن پت (PET)
- تهیه تصویر اشعه ایکس یا سونوگرافی از شکم یا قفسه سینه
- گرفتن بیوپسی از نواحی مشکوک
- انجام برونکوسکوپی در صورت سرفه‌های مداوم یا مشکلات تنفسی
مجموع نتایج حاصل از آزمایش و تصویربرداری‌های یاد شده به پزشک متخصص در تشخیص استیج این نوع از سرطان کمک خواهد کرد. مسلما هر چه سرطان سینه در مراحل ابتداییتر آن باشد، درمان آن ساده‌تر خواهد بود.
تاثیر متاستاز سرطان پستان سه گانه منفی در درمان بیماری
برنامه‌ریزی برای درمان سرطان پستان اهمیت بسیاری دارد. هر چند جزییات این بیماری در افراد مختلف، فرق دارد، با این حال، تجربه پزشک به شناخت بهتر رفتار آن کمک میکند. از این رو، لازم است در انتخاب پزشک خود نهایت دقت را به خرج دهید.
در درمان سرطان پستان سه گانه منفی از روش‌های مختلفی استفاده میشود. ترتیب و نوع ترکیب روش‌های درمانی برای افراد مختلف نیز متفاوت است. در مواردی که با متاستاز سرطان پستان سه گانه منفی مواجه می‌شویم، معمولا انجام جراحی ضرورت می‌یابد. همچنین، در ادامه جراحی لازم است بیمار درمان‌های تکمیلی مانند رادیوتراپی و شیمی درمانی را پیگیری نماید. فرایند درمان سرطان پستان سه گانه منفی متاستاتیک، به میزان متاستاز آن بستگی خواهد داشت.
طول عمر افراد مبتلا به سرطان پستان سه گانه منفی
طول عمر مبتلایان به سرطان پستان سه گانه منفی بر اساس نرخ بقای آن ها تخمین زده می شود. نرخ بقا عبارت است از مدت زمانی که از زمان تشخیص بیماری، فرد زنده می ماند. اندازه گیری نرخ بقای پنج ساله نشان می دهد که طول عمر مبتلایان به سرطان سینه سه گانه منفی از انواع دیگر سرطان سینه کمتر است. با این حال، مواردی مانند اندازه تومور، شکل تومور و استیج و گرید سرطان می تواند بر میزان موفقیت درمان آن تاثیرگذار باشد.
از نظر دکتر فرهاد موسی زاده، شانس بقا برای فردی که در دوران درمان سرطان پستان تهاجمی تریپل نگاتیو به سر می برد، بر اساس گرید و استیج بیماری و همچنین وضعیت سلامت عمومی بدن، متفاوت خواهد بود.
در صورتی که مبتلا به این نوع سرطان می باشید می توانید جهت تعیین وقت ویزیت و پیگیری روند درمان به صفحه نوبت دهی مراجعه نمایید
منابع:
https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/about/types-of-breast-cancer/triple-negative.html
