بیوپسی پستان یا نمونه برداری پستان

بیوپسی یا نمونه برداری پستان یکی از روش های رایج تشخیصی در علم پزشکی است که در آن نمونه ای از بافت پستان توسط پزشک برداشته شده و برای آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه ارسال می گردد. بیوپسی سینه بهترین راه برای تشخیص ماهیت توده های مشکوک پستانی یا بافت های سرطانی در سینه است. به یاد داشته باشید که توده های سینه همیشه سرطانی نیستند. توده های موجود در پستان به دو دسته توده های خوش خیم پستان و توده های بد خیم پستان تقسیم می‌شوند.

عوامل و عارضه های مختلفی وجود دارند که می توانند سبب بروز توده ها یا رشد سلولی در بافت پستان شوند. بیوپسی پستان می تواند به تشخیص اینکه توده موجود در سینه سرطانی یا خوش خیم است کمک زیادی کند.

 

هدف از انجام بیوپسی پستان

بیوپسی پستان معمولاً به منظور بررسی توده یا توده های موجود در بافت سینه انجام می شود. بسیاری از توده های سینه خوش خیم و غیر سرطانی هستند. معمولاً پزشک شما زمانی بیوپسی یا نمونه برداری را تجویز کند که در خصوص نتایج ماموگرافی یا سونوگرافی پستان نگران باشد و یا از طریق معاینه فیزیکی و لمس سینه ها متوجه وجود توده شود.

علاوه بر این ، ممکن است بیوپسی پستان در صورتی که تغییرات زیر در سینه ها مشاهده شود تجویز شود:

• خروج ترشحات خونین از نوک سینه
• پوسته پوسته شدن و ترک خوردن پوست سینه
• گودی یا فرورفتگی نوک سینه
• انواع روش های بیوپسی پستان

در مورد ترشحات پستان در مطلب دیگری به صورت کامل توضیح دادیم.

بیوپسی به‌طورکلی و خصوصاً در مبحث بیماری‌های پستان به دو شکل کلی امکان‌پذیر است:

• روش‌های غیر جراحی
•  روش‌های جراحی
• روش‌های غیر جراحی با بی‌حسی موضعی و روش‌های جراحی با بیهوشی انجام می‌گیرد.

روش‌های غیر جراحی بیوپسی پستان

توصیه می‌شود روش‌های غیر جراحی بیوپسی با هدایت تصویربرداری انجام گیرد. در مورد روش‌های تصویربرداری که در مطالب گذشته و تحت عنوان روش های درمان سرطان پستان چیست؟ توضیحاتی داده‌شده بود که شامل سونوگرافی، ماموگرافی و MRI است.

اگر ضایعه یا توده توسط سونوگرافی قابل‌رؤیت باشد، بیوپسی تحت هدایت سونوگرافی انجام می‌شود و اگر ضایعه با ماموگرافی قابل‌رؤیت باشد، تحت هدایت ماموگرافی نمونه‌برداری می‌شود. حساسیت این روش‌های تصویربرداری و نوع توده‌ای که توسط آن‌ها قابل‌رؤیت است، باهم تفاوت دارد.

درنهایت اگر توده پستان به‌گونه‌ای باشد که توسط سونوگرافی و ماموگرافی قابل‌رؤیت نباشد، در این صورت از تصویربرداری و نمونه‌برداری تحت هدایت MRI استفاده خواهیم کرد.

در تهران چند مرکز معتبر که توانایی انجام بیوپسی به‌وسیله MRI را دارند وجود دارند که برای دریافت آدرس و شماره تماس آن‌ها می‌توانید به بخش تماس با ما مراجعه و یا به‌صورت آنلاین در پیج اینستاگرام دکتر موسی زاده درخواست خود را مطرح نمایید.

نوع سوزنی که برای نمونه‌برداری استفاده می‌شود روش‌های غیر جراحی بیوپسی را به سه نوع تقسیم می‌کند:

• بیوپسی با روش FNA : نمونه‌برداری که در آن از سرسوزن‌های سرنگ معمولی برای بیوپسی استفاده می‌شود به آن FNA یا Fine Needle Aspiration گفته می‌شود. این روش بیشتر برای کیست‌ها کاربرد دارد و حجم بافتی خیلی زیادی در اختیار پاتولوژیست قرار نمی‌دهد. این روش امروزه کاربرد کمتری دارد.
• Core Needle Biopsy : در این نمونه‌برداری‌ها از سوزن‌های مخصوص استفاده می‌شود که قطر و شکلی شبیه به میل بافتنی دارند و فضای درونی آن‌ها خالی است با واردکردن این سوزن‌ها مقداری از بافت توده مدنظر به داخل سوزن وارد و از بدن خارج می‌شود که برای پاتولوژی ارسال می‌گردد. به این روش Core Needle Biopsy گفته می‌شود.
• Vacuum Assisted Biopsy: این روش برعکس دو روش قبل تنها جنبه تشخیصی ندارد و می‌تواند جنبه درمانی نیز داشته باشد. در این روش کل توده و نه‌ بخشی از آن، به‌وسیله سوزن‌ها خارج می‌شود. عملی بودن این روش به‌ اندازه توده بستگی دارد. در این روش سوزن قطور بوده و کل توده را چرخ و به‌ اندازه‌های کوچک تبدیل می‌کند و تمامی قطعات کوچک خارج می‌شوند. در این روش درصورتی‌ که در پاسخ پاتولوژی ماهیت توده خوش‌خیم گزارش شود، نیاز به جراحی نخواهد بود. وکیوم بیوپسی یکی از روش‌های جدید و نوین محسوب می‌شود.

آیا انجام بیوپسی با سوزن دردناک است؟

سؤالی که بسیار پرسیده می‌شود، در مورد دردناک بودن روش‌های غیر جراحی بیوپسی است. در پاسخ باید بگوییم معمولاً برای این کار نیاز به بیهوشی نیست زیرا این روش‌ها جز روش‌های غیرتهاجمی محسوب می‌گردد و با یک بی‌حسی موضعی امکان‌پذیر است بیماران نیز معمولاً راضی بوده و اعتراضی نسبت به دردناک بودن این متدها ندارند.

نکته‌ای که لازم می‌دانیم یادآوری کنیم این است که گاهی توده‌ها بزرگ هستند و با دست قابل‌لمس می‌باشند. با این‌وجود ترجیح می‌دهیم نمونه‌برداری حتماً با هدایت یک تصویربرداری انجام گیرد تا مطمئن شویم سوزن باهدف گیری دقیقه به مرکز تومور برخورد می‌کند و نمونه از جای مناسب برداشته می‌شود. این امر موجب کاهش پاسخ‌های مثبت کاذب، منفی کاذب و بالا بردن دقت نتیجه حاصله می‌شود.

نمونه برداری یا بیوپسی پستان از طریق جراحی

در روش جراحی بیوپسی دو روش وجود دارد:

• Excisional Biopsy: کل توده برداشته می‌شود
• Incisional Biopsy: قسمتی از توده برداشته می‌شود

با توجه به شرایط بیمار و توده و پس از معاینات و قضاوت بالینی نوع و روش جراحی برای بیوپسی تعیین می‌گردد.

تکنیک فروزن یا Frozen Fracture چیست؟

در برخی موارد توده بیمار قبل از عمل جراحی اصلی که هدف آن خارج کردن توده یا ضایعه پستان است، تحت هیچ‌یک از روش‌های ذکرشده بیوپسی نمی‌شود. بلکه بدون بررسی‌های پاتولوژیک و بافت‌شناسی به اتاق عمل منتقل می‌شود و حین عمل توده برداشته‌ شده و برای بررسی پاتولوژیک سریع ارسال می‌شود.

در این روش که فروزن یا Frozen Fraction نام دارد بافت ارسالی منجمد شده و برش‌ها عرضی بسیار نازک از آن تهیه می‌شود، این برش‌ها رنگ‌آمیزی شده و زیر میکروسکوپ توسط متخصص پاتولوژی از دید بافت‌شناسی بررسی می‌گردد و در عرض کمتر از بیست دقیقه نتیجه به جراح اعلام می‌گردد و جراح پستان بر اساس این نتیجه در مورد ادامه جراحی و روش جراحی تصمیم‌گیری می‌کند.

ریسک ها و عوارض احتمالی بیوپسی پستان

اگرچه بیوپسی پستان یک روش تشخیصی نسبتاً ساده و کم ریسک است ، اما کلیه فرایندهای جراحی ممکن است ریسک هایی به همراه داشته باشند. عوارض احتمالی بیوپسی پستان عبارتند از:

• تغییر ظاهر پستان (بسته به حجم بافت استخراج شده)
• کبودی موضعی پستان
• التهاب پستان
• عفونت سینه

این عوارض جانبی معمولاً به صورت موقت هستند و در صورتی که ادامه پیدا کنند، قابل درمان هستند. حتماً دستورالعمل های پزشک خود در خصوص مراقبت های پس از بیوپسی را رعایت کنید. این امر به طور قابل توجهی ریسک بروز عوارض جانبی را کاهش می دهد.

عوارض جانبی بیوپسی واقعاً به ندرت اتفاق می افتند. مزیت تشخیص زودهنگام سرطانی بودن توده، بسیار بیشتر از عوارض احتمالی ناشی از نمونه برداری است. هر چقدر سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود ، روند درمان می تواند سریع تر آغاز شود و نتیجه درمان مؤثرتر خواهد بود.

خودآزمایی پستان در منزل می‌تواند زودتر شما را از تغییرات بدنتان آگاه کرده و سپس نسبت به درمان بیماری خود اقدام کنید.

آمادگی برای بیوپسی پستان

قبل از انجام نمونه برداری یا بیوپسی پستان، با پزشک خود در خصوص شرایط پزشکی خود صحبت کنید، به خصوص اگر سابق حساسیت یا آلرژی به مواد بیهوشی یا بی‌حسی دارید. علاوه بر این، در صورتی که از داروهای خاصی مانند داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین استفاده می کنید، این مسئله را حتماً با پزشک خود در میان بگذارید.

در صورتی که پزشک شما انجام ام آر آی در حین بیوپسی را تجویز نموده است، او را در خصوص ایمپلنت های الکترونی موجود در بدن خود مانند پیس میکرها آگاه کنید. علاوه بر این، در صورتی که باردار هستید و یا احتمال آن را می دهید ، این مسئله را به پزشک خود بگویید.

در روز نمونه برداری پستان حتماً یک سوتین مناسب به همراه داشته باشید. ممکن است پس از انجام بیوپسی به شما یک کمپرس سرد داده شود که از التهاب و درد پس از نمونه برداری جلوگیری کند. سوتین شما به نگه داشتن کمپرس سرد در موضع بیوپسی کمک می کند.

آیا انجام بیوپسی موجب سرطان می گردد؟

نکته‌ای که باید در این لحظه به آن اشاره‌کنیم، نگرانی است که بر اساس تحقیقات نادرست بیماران و از منابع غیرعلمی و غیرپزشکی برای آن‌ها ایجادشده است.

روش‌های بیوپسی که امروزه انجام می‌شوند (خصوصاً بیوپسی تحت هدایت تصویربرداری) در تمام مراکز معتبر دنیا انجام می‌شود و هیچ‌گونه ضرر ثابت‌شده‌ای ندارد. به این معنی که بیوپسی نه موجب بدخیم شدن ضایعه خوش‌خیم می‌گردد، نه موجب وخیم شدن شرایط توده بدخیم می‌گردد و نه موجب پخش شدن و متاستاز توده می‌گردد.  این عبارت و ادعاها هیچ‌گونه پایه و اساس علمی نداشته و مورد تائید مراکز علمی جهان نیست.

گاهی از بیماران می‌شنویم که توده را به تخم‌مرغ تشبیه می‌کنند و ادعا می‌کنند که به آن‌ها گفته‌شده زدن سوزن به توده مانند سوزن زدن به تخم‌مرغ ساختار آن را تخریب می‌کند و موجب انتشار و متاستاز سلول‌های تومور می‌شود. در پاسخ باید بگویم این دو موضوع هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و این تشبیه کاملاً نابجا است. نی نیدل های بیوپسی یک روکش و کاور دارد که به‌هیچ‌وجه اجازه پخش شدن نمونه را نمی‌دهد.

پس از انجام بیوپسی

احتمالاً شما می توانید پس از انجام نمونه برداری بلافاصله به خانه خود بروید یا فعالیت های روزانه خود را دنبال کنید. نمونه های حاصل از بیوپسی شما برای بررسی های بیشتر به آزمایشگاه پاتوبولیوژی ارسال می گردد و معمولاً ظرف چند روز جواب آن حاضر است.

شما باید از موضع نمونه برداری خود با تمیز نگه داشتن و تعویض پانسمان بخوبی محافظت کنید تا از عفونت احتمالی اجتناب شود. پزشک شما دستورالعمل های لازم برای مراقبت از زخم ناحیه بیوپسی را به شما ارائه می کند. در صورتی که پس از نمونه برداری سینه دچار علائم زیر شدید ، بلافاصله با پزشک خود تماس حاصل کنید:

• تب بالای 38 درجه
• قرمزی در ناحیه بیوپسی
• احساس داغی در ناحیه بیوپسی
• ترشحات خونی یا چرکی از ناحیه بیوپسی

مزایای انجام بیوپسی پستان با سونوگرافی (تصویربرداری) چیست؟

بیوپسی پستان با استفاده از دستگاه سونوگرافی یا همان Core Needle Biopsy، مزایای زیادی برای شخص بیمار در پی خواهد داشت؛ مخصوصا اگر توسط یک متخصص سونوگرافی ماهر انجام گیرد.

از جمله مزیت های بیوپسی پستان با استفاده از تصویربرداری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• شدت تهاجمی بودن عمل بسیار کمتر از جراحی خواهد بود؛ به طوری که عملا جای زخمی به جای نخواهد گذاشت.
• مدت زمانی که صرف این روش نمونه برداری می شود کمتر از یک ساعت است.
• این روش نیازی به استفاده از اشعه یونیزه کننده ندارد و از این نظر ایمنی نمونه برداری بیشتر است.
• به طور دقیق می توان از توده نمونه برداری کرده و خوش خیم یا بدخیم بودن را به شکل دقیقی بررسی نمود.
• سرعت عمل آن در مقایسه با روش بیوپسی سینه استریوتاکتیک (Stereotactic Biopsy)، بسیار بیشتر بوده و نیازی به تابش اشعه نیست.
• با دستگاه سونوگرافی می توان جهت و نحوه حرکت سوزن بیوپسی در بافت پستان را به خوبی دنبال کرد. در نتیجه دقت نمونه برداری افزایش می یابد و احتمال آسیب به بافت های دیگر کمتر می شود.
• این روش برای ارزیابی توده های زیر بازو و یا نزدیک قفسه سینه مناسب تر است. چون با روش بیوپسی استریوتاکتیک امکان دسترسی به این نواحی سخت تر می شود.
• هزینه این روش در مقایسه با جراحی و یا بیوپسی استریوتاکتیک کمتر است.

بیوپسی پستان با استفاده از دستگاه سونوگرافی چه خطراتی می تواند به همراه داشته باشد؟

با اینکه انجام بیوپسی پستان با دستگاه سونوگرافی می تواند بسیار دقیق و کاربردی باشد، اما در مواردی ممکن است مشکلاتی را برای شخص به همراه بیاورد. هر چند این مشکلات به ندرت رخ می دهد، اما در هر حال شناخت خطرات آن لازم است.

برخی از این خطرات عبارت اند از:

• خونریزی از ناحیه نمونه برداری
• ایجاد هماتوم یا جمع شدن خون در محل انجام بیوپسی پستان
• احساس درد در ناحیه تحت بیوپسی که البته با مسکن های تجویز شده یا بدون نسخه قابل رفع است.
• نفوذ سوزن به درون پوست و بافت می تواند عفونت را در پی داشته باشد؛ هر چند احتمال بروز عفونت در چنین شرایطی حدود یک در هزار است و با آنتی بیوتیک برطرف می شود.
• در مواردی که توده مورد نظر در عمق سینه قرار گرفته است، وارد شدن سوزن به بافت می تواند به دیواره قفسه سینه نفوذ نماید. در نتیجه امکان بروز مشکل در تنفس و سلامت ریه وجود دارد. البته احتمال بروز چنین حالتی بسیار کم بوده و جای نگرانی نیست.
• در موارد بسیار محدودی ممکن است بیوپسی پستان با روش Core Needle Biopsy پاسخ مناسبی ندهد و برای تکمیل نتایج حاصل از آن نیاز به روش های تشخیصی دیگر و جراحی باشد.

لازم به یادآوری است که وقوع این خطرات بسیار نادر بوده و اصلا جای نگرانی نیست. همان طور که در بخش قبل توضیح داده شد، این روش بیوپسی پستان مزایای قابل توجهی دارد و می توان به راحتی به آن اعتماد کرد. بنابراین، بهتر است به جای توجه به خطرات نادر این روش، به ویژگی ها و مزیت های بالای آن اهمیت داده و به پزشک متخصص خود اعتماد کنید

جمع بندی

ذکر این نکته حائز اهمیت است که داشتن توده در سینه لزوماً به معنای ابتلا به سرطان پستان نیست و اصولاً هدف از انجام بیوپسی پستان ، درک و تشخیص ماهیت توده های تشخیصی از نظر خوش خیم یا سرطانی بودن آن هاست. در صورتی که در خودآزمایی پستان متوجه توده هایی در سینه خود شدید ، با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت لزوم آزمایشات مربوطه از جمله بیوپسی برای شما تجویز گردد.

سلامتی شما دغدغه اصلی ماست خواهشمندیم اطلاعات خود را از منابع موثق کسب کنید و جستجوی اولیه گوگل را منبع اطلاعات پزشکی خود قرار ندهید جهت دسترسی به راه‌ های ارتباطی و دریافت مشاوره آنلاین رایگان با دکتر فرهاد موسی زاده  متخصص پستان در تهران  به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

برای مشاوره با دکتر فرهاد موسی زاده کافیست از طریق صفحه نوبت دهی ما اقدام نمایید. دکتر فرهاد موسی زاده فوق تخصص سرطان سینه در تهران است و شما می‌توانید از مشاوره حضوری با ایشان بهره مند شوید.

منبع

لایو دکتر موسی زاده

https://www.radiologyinfo.org/en/info/breastbius

https://www.healthline.com/health/breast-biopsy#takeaway