سرطان پستان شایع‌ترین نوع سرطان در بین زنان است. طی 50 سال گذشته، هر سال تعداد زنان مبتلا به این بیماری افزایش یافته است. امروزه تقریباً از هر 8 زن 1 نفر (4/13 درصد) در طول زندگی خود به سرطان پستان مبتلا می‌شود. سوالات زیادی در مورد این بیماری، بخصوص در دوره بارداری و شیردهی وجود دارد. زنانی که در دوران شیردهی به سر می‌برند از احساس پستان خود کاملاً آگاه هستند. بنابراین متوجه هرگونه تغییر فیزیکی می‌شوند. وجود توده‌های پستان در دوران شیردهی معمول است، که می‌تواند زنان را به نگرانی در مورد سرطان پستان سوق دهد. زنانی که می‌دانند به سرطان پستان مبتلا هستند احتمالاً نگران ایمنی شیردهی هستند و شاید از شنیدن اینکه می‌توانند در دوره درمان، به کودک خود شیر دهند، تعجب کنند. در این مقاله سعی شده است تا به سوالات پیرامون بارداری و شیردهی در دوره درمان سرطان پستان و نیز سرطان پستان در دوران بارداری پاسخ داده شود.
در این مطلب می خوانیم:
چه عواملی باعث ایجاد توده پستان در زنان شیرده می‌شود؟
زنانی که به نوزاد خود، شیر می‌دهند ممکن است در پستان خود احساس وجود توده کنند. بیش‌تر اوقات، این توده‌ها سرطانی نیستند. توده‌های پستان در زنان شیرده ممکن است به دلایل زیر ایجاد شوند:
- ورم پستان: ماستیت یا عفونت پسنان است که در اثر باکتری یا انسداد مجرای شیر ایجاد می‌شود و ممکن است علائمی مانند: حساسیت به پستان، تورم، درد، تب، قرمزی پوست، گرمای پوست و… داشته باشد.
- آبسه پستان: اگر ورم پستان درمان نشود، آبسه دردناک حاوی چرک ایجاد می‌شود. این توده ممکن است به صورت یک توده متورم به نظر برسد که قرمز و گرم است.
- فیبروآدنوما: فیبروآدنوما تومورهای خوش خیم (غیر سرطانی) هستند که در پستان ایجاد می‌شوند. این توده‌ها معمولاً زیر پوست حرکت می‌کنند و حساس نیستند. احتمال بزرگ شدن فیبروآدنوم در حاملگی وجود دارد.
- کیستهای شیری: این کیستهای پر از شیر بی‌ضرر معمولاً بدون درد هستند. به طور کلی توده‌های غیرسرطانی صاف و گرد حس می‌شوند و در داخل پستان حرکت می‌کنند. اما توده‌های سرطانی معمولاً سخت و نامنظم هستند و جابجا نمی‌شوند.
علائم اولیه سرطان پستان
توده تنها نشانه سرطان پستان نیست. سایر علائم اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترشحات پستان
- درد پستان که برطرف نمی‌شود
- تغییر در اندازه یا شکل پستان
- قرمزی یا تیرگی پستان
- بثورات خارش دار یا دردناک در نوک پستان
- تورم یا گرمای پستان
قابل ذکر است که سرطان پستان در زنان شیرده نادر است. فقط حدود 3 درصد از زنان هنگام شیردهی به سرطان پستان مبتلا می‌شوند. سرطان پستان در زنان جوان نیز زیاد شایع نیست.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت وجود توده پستان با ویژگی‌های زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- بعد از حدود یک هفته از بین نرود
- رشد می‌کند
- حرکت نمی‌کند
- محکم است یا سخت
- باعث گودی پوست شده که به آن peau d’orange نیز می‌گویند
نحوه تشخیص سرطان پستان
اگر پزشک شما به سرطان پستان مشکوک باشد، آزمایش‌های خاصی را برای تشخیص انجام می‌دهد. ماموگرافی یا سونوگرافی تصاویری از توده به دست می‌دهد که به پزشک، در تشخیص توده مشکوک، کمک کند. همچنین ممکن است به بیوپسی پستان نیاز داشته باشید که شامل برداشتن نمونه کوچکی از توده برای آزمایش سرطان است. اگر در دوره شیردهی هستید، پزشک شما ممکن است توصیه کند قبل از انجام آزمایش‌های تشخیصی، شیردهی را متوقف کنید، اما این توصیه تا حدودی بحث برانگیز است. اکثر خانم‌ها می‌توانند در حین شیردهی به کودک، روش‌های غربالگری مانند ماموگرافی، نمونه برداری با سوزن و حتی انواع خاصی از جراحی را انجام دهند. بهتر است هنگام دریافت آزمایشات تشخیصی، در مورد مزایا و خطرات شیردهی با پزشک متخصص خود صحبت کنید.
درمان سرطان پستان در دوره شیردهی
اگر هنگام شیردهی به سرطان پستان مبتلا هستید، ممکن است به جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی نیاز داشته باشید. پزشک کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که کدام روش با توجه به شرایط خاصتان بهترین هستند.
-
جراحی و شیردهی
در صورتی که نیاز به جراحی داشته باشید، شاید بتوانید قبل و بعد از جراحی شیردهی را ادامه دهید بسته به نوع عمل و تومور این شرایط متفاوت است. با پزشک خود درمورد بی خطر بودن ادامه شیردهی برای شما و نوزادتان، صحبت کنید. اگر نیاز به جراحی ماستکتومی مضاعف(برداشتن دو پستان) داشته باشید، نمی‌توانید شیر دهید. پس از لامپکتومی، پستان شیر کمی تولید می‌کند یا اصلاً شیر تولید نمی‌کند. با این حال ممکن است بتوانید با پستان درمان نشده شیر دهید. از پزشک خود بپرسید چه داروهایی قبل و بعد از جراحی دریافت خواهید کرد و آیا این داروها برای نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند بی خطر است یا نه. ممکن است لازم باشد قبل از شروع مجدد شیردهی، شیر خود را پمپ کرده و برای مدتی آن را دور بریزید.
در مورد تفاوت لامپکتومی با ماستکتومی می‌توانید در سایت مطالعه نمایید.
-
شیمی درمانی و شیردهی
اگر به شیمی درمانی نیاز دارید ، مجبورید شیردهی به کودک خود را متوقف کنید. داروهای قدرتمند مورد استفاده در شیمی درمانی می‌توانند بر چگونگی تقسیم سلول‌ها در بدن تأثیر بگذارند.
-
پرتودرمانی و شیردهی
هنگام دریافت پرتودرمانی ممکن است بتوانید به شیردهی ادامه دهید. این به نوع پرتو درمانی که دریافت می‌کنید بستگی دارد. برخی از خانم‌ها می‌توانند با پستان سالم که تحت پرتودرمانی نیست، شیر دهند.
آیا در دوران شیردهی امکان ابتلا به سرطان پستان وجود دارد؟
شیردهی خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می‌دهد. ابتلا به سرطان پستان در دوره شیردهی بسیار نادر است. زنان شیرده فقط 3 درصد مبتلایان به سرطان پستان را تشکیل می‌دهند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که خطر سرطان پستان در سال‌های پس از بارداری و زایمان بیش‌تر است. این افزایش خطر ممکن است نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری باشد. با این حال، به طور کلی، بارداری و شیردهی تعداد چرخه‌های قاعدگی که یک زن در طول زندگی خود دارد را کاهش می‌دهد. این امر باعث کاهش قرار گرفتن فرد، در معرض هورمون‌هایی می‌شود که می‌توانند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهند.
بانوانی که سقط جنین داشته‌اند یا فرزند مرده به دنیا آوردند را در اصطلاح پزشکی نولی پاریته می‌گویند. بر اساس تحقیقات انجام شده، این افراد شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان نسبت به افرادی که حاملگی موفق و شیردهی داشته اند را دارند.
آیا می‌توان در دوران شیردهی ماموگرافی انجام داد؟
بله، می‌توانید در دوران شیردهی ماموگرافی کنید. فقط با متخصص خود صحبت کنید. از آنجا که بافت پستان هنگام شیردهی بسیار متراکم است، ممکن است ماموگرافی ابزار تشخیصی ترجیحی نباشد. پزشک ممکن است به شما توصیه کنند سونوگرافی یا MRI بگیرید. حتماً قبل از هر یک از این تصویربرداری‌ها سینه‌های خود را کاملاً خالی کنید.
آیا بعد از درمان سرطان پستان امکان شیردهی وجود دارد؟
بسیاری از مادران پس از انجام درمان سرطان پستان، مایل به شیردهی هستند و اگرچه ممکن است این تصمیم چالش برانگیز باشد، اما مطمئناً امکان پذیر است. اگر عمل جراحی ماستکتومی یا لامپکتومی انجام داده‌اید، می‌توانید فقط با یک پستان که اغلب شیر کافی تأمین می‌کند، کودکتان را تغذیه کنید. سعی کنید با یک مشاور شیردهی کار کنید و از یک برنامه تغذیه ویژه استفاده کنید.
آیا شیردهی از بروز سایر سرطان‌ها جلوگیری می‌کند؟
مطالعات اخیر نشان می‌دهد شیردهی خطر ابتلا به سرطان آندومتر و تخمدان را کاهش می‌دهند و درست مانند سرطان پستان، هرچه فرد، شیردهی بیشتری داشته باشد، خطر ابتلا کم‌تر می‌شود.
بارداری بعد از سرطان پستان
سرطان پستان بیش‌تر در زنان مسن دیده می‌شود. اما اگر شما زن جوانی هستید که به سرطان پستان مبتلا شده‌اید، احتمالا در مورد اینکه چگونه سرطان پستان بر توانایی شما در بچه دار شدن تأثیر می‌گذارد و اینکه آیا خطراتی وجود دارد یا نه سوالاتی داشته باشید.
به گفته دکتر موسی‌زاده بسیاری از زنان پس از درمان سرطان پستان قادر به بارداری هستند. با این حال، برخی از روش‌های درمانی می‌توانند بارداری را دشوارتر کنند.
برخی از روش‌های درمانی سرطان پستان ممکن است بر قدرت باروری زن (توانایی بچه دار شدن) تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، شیمی درمانی برای سرطان پستان ممکن است به تخمدان آسیب برساند، که گاهی اوقات باعث ناباروری می‌شود. بهترین زمان برای صحبت با پزشک در مورد بارداری، قبل از شروع درمان سرطان پستان است. برای اطلاعات بیش‌تر در مورد اینکه چگونه درمان سرطان می‌تواند بر باروری تأثیر بگذارد و همچنین رزرو وقت مشاوره و معاینات اولیه، می‌توانید با مطب دکتر موسی‌زاده تماس بگیرید.
در مورد ارتباط بارداری با سرطان پستان در مطلب دیگری نوشتیم.
آیا بارداری و شیردهی می‌تواند باعث بازگشت سرطان پستان شود؟
بسیاری از سرطان‌های پستان به استروژن حساس هستند، بنابراین در زنان مبتلا به سرطان پستان، سطح بالای هورمون ناشی از بارداری ممکن است احتمال بازگشت سرطان را افزایش دهد. مطالعات نشان داده است که بارداری خطر بازگشت برست کنسر، پس از درمان موفقیت‌آمیز را افزایش نمی‌دهد. همچنین هیچ مدرکی وجود ندارد که شیردهی پس از درمان سرطان سینه، خطر عود را افزایش می‌دهد. برعکس، برخی تحقیقات نشان می‌دهند داشتن سابقه شیردهی، خطر بازگشت سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
آیا می‌توان بعد از درمان سرطان پستان شیر داد؟
اگر تحت عمل جراحی پستان و یا پرتودرمانی قرار گرفته‌اید، ممکن است در شیردهی از برست جراحی شده مشکل داشته باشید. مطالعات نشان داده است که تولید شیر در پستان مورد عمل، کاهش می‌یابد و همچنین تغییرات ساختاری به وجود می‌آید که می‌تواند شیردهی را دردناک کند و یا چسبیدن کودک به پستان را دشوارتر کند. با این وجود هنوز هم بسیاری از خانم‌ها بعد از درمان قادر به تغذیه نوزاد با شیر خود، هستند. یادتان باشد که اگر هنوز هم دارویی برای درمان سرطان در ناحیه سینه خود استفاده می‌کنید (مانند هورمون درمانی)، بسیار مهم است که قبل از اقدام به شیر دادن با پزشک خود صحبت کنید. برخی از داروها می‌توانند وارد شیر مادر شوند و ممکن است کودک را تحت تأثیر قرار دهند.
در پایان بهتر است توصیه کنیم اگر مبتلا به سرطان پستان هستید و یا به فکر فرزندآوری هستید، با پزشک خود در مورد اینکه چه نوع درمان می‌تواند بر احتمال بارداری شما تأثیر بگذارد صحبت کنید. این بحث همچنین باید خطر بازگشت سرطان را نیز پوشش دهد. در بسیاری از موارد، آگاهی کافی از سرطان پستان و شیردهی ، و همچنین آموزش و تشخیص به موقع، بهترین راه برای کاهش خطر است. برای دریافت مشاوره اولیه و رزرو وقت می‌توانید با مطب دکتر فرهاد موسی‌زاده بهترین متخصص جراح پستان در تهران، تماس گرفته و یا از طریق همین سایت اقدام کنید. حتماً این اطلاعات را با سایر زنان زندگی خود به اشتراک بگذارید!
برای مشاوره با دکتر فرهاد موسی زاده کافیست از طریق صفحه نوبت دهی ما اقدام نمایید. دکتر فرهاد موسی زاده فوق تخصص سرطان سینه در تهران است و شما می‌توانید از مشاوره حضوری با ایشان بهره مند شوید.
منابع:
