استرس حالتی آزاردهنده است که در اثر قرار گرفتن در شرایط سخت و پیچیده به وجود می‌آید. گاهی آثار ناشی از استرس به اندازه‌ای است که می‌تواند سلامت جسمانی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد. حال سوال این است که آیا استرس در ابتلا به سرطان سینه موثر است؟ نقش استرس در سرطان سینه چیست؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی نقش استرس در ابتلا به سرطان پستان بپردازیم.
استرس به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای موثر در ابتلا به انواع بیماری شناخته شده است. رویدادهای ناگهانی و تغییرات مهم در زندگی، می‌توانند عامل ایجاد استرس باشند. برخی از استرس‌ها در یک بازه زمانی کوتاه، زندگی روانی فرد را دچار اختلال می‌سازند. با این حال، ممکن است در برخی موارد، فرد به استرس مزمن دچار شده باشد. در چنین مواردی، استرس حتی سلامت جسمی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد. نقش استرس در ابتلا به سرطان سینه انکارناپذیر است.
آنچه در این مقاله میخوانید:
استرس چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
استرس که ممکن است با عنوان استرس روحی نیز به کار رود، بیانگر حالتی است که افراد تحت فشار روحی جسمی و عاطفی هستند. عوامل متعددی می‌توانند منجر به ایجاد استرس شوند. برخی از عوامل استرس زا عبارتند از:
- کارهای روزمره افراد
- مسئولیت‌های سنگین و بیشتر از توان اشخاص
- کار و روابط اجتماعی
- روابط خانوادگی
- مشکلات مالی
- ایجاد تغییرات ناگهانی در زندگی افراد مانند از دست دادن عزیزان یا طلاق
ایجاد استرس می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. در مواردی که افراد به استرس‌های کوتاه مدت مبتلا می‌شوند، فرد به صورت مقطعی احساس ناراحتی‌های روحی خواهد داشت. اما اگر استرس از نوع مزمن باشد، بر سلامت جسمانی فرد نیز تاثیرات منفی خواهد گذاشت. زیرا استرس به شدت می‌تواند بر کیفیت خواب و سبک زندگی افراد تاثیر بگذارد. به همین دلیل نیز امروزه استرس را به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به بیماری‌های جسمانی به حساب می‌آورند.
نتیجه تحقیقات انجام شده درباره نقش استرس در سرطان سینه
تحقیقات محققان و پزشکان جراح سینه نشان می‌دهند که استرس می‌تواند بر سیستم عصبی، سیستم ایمنی و فعالیت غدد درون ریز بدن تاثیر بگذارد. در واقع، هنگامی که شخص به استرس مزمن مبتلا می‌شود، به شدت دچار ضعف سیستم ایمنی بدن خواهد شد. در نتیجه، امکان ابتلای وی به انواع بیماری‌های جسمی افزایش پیدا می‌کند.
تاکنون تحقیقات بسیاری در زمینه نقش استرس در سرطان سینه انجام گرفته است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
تحقیق انجام شده در کشور لهستان
یک تحقیق در کشور لهستان و بر روی ۸۵۸ زنان انجام گرفت. در این تحقیق مشخص شد که هر گاه بانوان در زندگی خود یک شکست عاطفی مانند طلاق یا مرگ همسر را تجربه کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند. این موضوع برای افرادی که سایر فاکتورهای خطر سرطان پستان را داشتند، ملموس‌تر بود. برای مثال، افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان سینه یا سبک زندگی نادرستی هستند، تاثیر بیشتری از استرس خواهند گرفت. با این حال، نتایج این تحقیق نتوانست درباره نقش استرس در سرطان سینه به صورت مستقل، ادعای محکمی نشان دهد.
تحقیق انجام شده در کشور انگلستان
یک تحقیق گسترده‌تر در کشور انگلستان بر روی ۱۰۶۰۰۰ زن ۱۶ ساله به بالا انجام گرفت. در این تحقیق نتایجی مشابه با نتایج تحقیق لهستانی درباره نقش استرس در سرطان سینه به دست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق، مشخص شد که رویدادهای استرس زا در زندگی افراد، احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهند. برای مثال، افرادی که برخی رخدادهای ناگهانی یا احساسی مانند طلاق یا مرگ یکی از عزیزان را تجربه می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار می‌گیرند.
البته در این تحقیق نیز نمی‌توان نقش استرس در سرطان سینه را به طور قطع ثابت نمود. به این معنا که نتیجه محکمی درباره مقصر دانستن استرس در سرطان سینه وجود ندارد. تنها می‌توان ادعا کرد که افراد با تجربه شرایط استرس زا، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند.
تحلیل نتیجه تحقیقات در زمینه نقش استرس در سرطان سینه
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که شرایط استرس زا افراد را بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌دهد. با این حال، نمی‌توان ادعا نمود که مشکلات عاطفی یا استرس‌های روزمره، عامل ابتلا به سرطان سینه باشند.
شاید بتوان نقش استرس در سرطان سینه را از این نظر مهم دانست که باعث تغییر در سبک زندگی افراد می‌شود. برخی از عوارض مهم استرس در زندگی افراد عبارتند از:
- کاهش کیفیت خواب
- استفاده از رژیم غذایی نامناسب
- پیگیری نکردن درمان بیماری‌های زمینه‌ای موثر از جمله دیابت
- بی انگیزگی و افسردگی
- اختلالات هورمونی
- چاقی بیش از حد در اثر پرخوری ناشی از استرس
هر یک از این موارد، به خودی خود به عنوان یک فاکتور خطر سرطان سینه به حساب می‌آیند. با همه این توصیفات، واکنش بدن افراد مختلف به استرس و عوارض آن یکسان نیست.
از آن جا که هر فرد شرایط جسمانی خاص خود را دارد، بنابراین نمی‌توان یک نتیجه‌گیری کلی برای همه افراد ارائه داد. برای مثال، قرار گرفتن در شرایط استرس زا می‌تواند احتمال ابتلای یک فرد به سرطان سینه را افزایش دهد. در حالی که در فرد دیگر، حتی با وجود فاکتورهای خطر سرطان سینه، ممکن است چنین احتمالی وجود نداشته باشد. آنچه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان پیشرفته را کنترل کند، غربالگری سرطان سینه نزد یک پزشک مجرب و معتبر است.
نحوه تاثیرگذاری استرس در سرطان سینه چگونه است؟
بهبود کیفیت زندگی افراد نقش موثری در کاهش ابتلا به سرطان سینه دارد. این مساله درباره نقش کاهش استرس در سرطان سینه نیز صدق می‌کند. زیرا وجود استرس باعث تاثیر بر کیفیت زندگی بیماران می‌شود.
بروز استرس در طولانی مدت، اثرات منفی بر گسترش سرطان سینه یا عود آن خواهد گذاشت. این موضوع دقیقا به اندازه نقش افسردگی در سرطان سینه مهم است. در ادامه به برخی از عوارض استرس بر کیفیت زندگی افراد اشاره خواهیم کرد.
سیگار کشیدن
قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس زا، احتمال مصرف سیگار را افزایش می‌دهد. سیگار یکی از فاکتورهای موثر در ابتلا به سرطان سینه است. بنابراین، نقش استرس در سرطان سینه به طور غیرمستقیم قابل توجیه است.
تغییر در رژیم غذایی
بروز استرس باعث تغییر رژیم غذایی افراد می‌شود. اینکه چه چیزی را می‌خورید و چقدر می‌خورید در اثر وجود استرس تغییر می‌کند. عدم تعادل در رژیم غذایی و چاقی افراطی می‌تواند باعث ابتلا به سرطان سینه شود.
افزایش مصرف الکل
الکل یکی از فاکتورهای خطر برای سرطان سینه است. معمولا مصرف نوشیدنی‌های الکلی در موقعیت‌های استرس زا افزایش پیدا می‌کند.
کاهش فعالیت‌های بدنی
یکی از اثرات مهم استرس، کاهش فعالیت‌های بدنی روزمره است. انجام ورزش به پیشگیری از سرطان پستان کمک می‌کند. در صورتی که میزان تحرک بدن کاهش پیدا کند، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر خواهد بود. در این شرایط نیز می‌توان به تاثیر غیرمستقیم استرس در سرطان سینه اشاره کرد.
نقش استرس در سرطان سینه متاستاتیک چیست؟
در برخی موارد با رشد سلول‌های سرطانی تعدادی از آن‌ها از تومور اولیه جدا می‌شوند. سلول‌های جدا شده از طریق جریان خون یا مایع لنف در بدن جریان پیدا می‌کنند. این سلول‌ها می‌توانند در هر یک از بافت‌ها یا اندام‌های بدن ساکن شوند. در مواردی که سیستم دفاعی بدن بسیار ضعیف باشد، سلول‌ها در بافت‌های جدید شروع به تکثیر خواهند کرد. در نتیجه توده‌های ثانویه ایجاد شده و بافت میزبان را آلوده می‌سازند. این فرآیند را متاستاز می‌نامند که می‌تواند درمان سرطان را دشوارتر سازد.
یکی از مهم‌ترین مواردی که در اینجا می‌توان بررسی نمود، نقش استرس در سرطان سینه متاستاتیک است. به این معنا که استرس چگونه می‌تواند به متاستاز سرطان پستان کمک کند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که در تومورهای متاستاتیک، گیرنده‌های گلکوکورتیکوئیدی به شدت فعالی وجود دارند. این گیرنده‌ها در اصل همان گیرنده‌های هورمون‌های استرس هستند. گیرنده‌های یاد شده بر روی سطح همه سلول‌ها از جمله سلول‌های سرطانی واقع شده‌اند.
هنگامی که فرد در موقعیت استرس زا قرار می‌گیرد، ترشح هورمون‌های استرس در بدن افزایش پیدا می‌کند. با افزایش حجم هورمون‌های استرس در بدن، گیرنده‌ها بر روی سطح سلول‌ها فعال می‌شوند. این مساله می‌تواند منجر به فعالیت بیشتر سلول‌های سرطانی گردد. در نتیجه، احتمال متاستاز سلول‌های سرطانی در حضور هورمون استرس افزایش خواهد یافت. بنابراین درباره نقش استرس در سرطان سینه متاستاتیک می‌توان گفت که عامل استرس می‌تواند یک فاکتور تحریک‌کننده متاستاز باشد.
در مجله سلامتی سایت دکتر موسی زاده بخوانید:
نقش استرس در عود سرطان سینه یا پیشرفت آن چیست؟
با اینکه هنوز درباره نقش استرس در سرطان سینه هیچ مدرک محکمی وجود ندارد، با این حال نمی‌توان آن را بی‌تاثیر دانست. مطالعات همه جانبه نشان می‌دهند که استرس می‌تواند به عود سرطان سینه یا پیشرفت آن کمک کند. علت این مساله را می‌توان به ترشح هورمونی به نام هورمون نوراپی نفرین نسبت داد. هورمون نوراپی نفرین یکی از هورمون‌های استرس است که در موقعیت‌های مختلف در بدن ترشح می‌شود. در ادامه به نقش استرس در سرطان سینه پیشرفته یا بازگشتی اشاره خواهیم کرد.
تحریک فرایند رگ زایی تومور
یکی از تاثیرات مهم هورمون استرس نوراپی نفرین در بدن، کمک به تشکیل رگ‌های خونی جدید است. به طور کلی، هنگامی که رشد تومور به حد مشخصی برسد، رگ‌های جدیدی برای تغذیه سلول‌های سرطانی ساخته می‌شوند. تشکیل رگ‌های جدید برای تومور را فرآیند رگ زایی می‌نامند. رگ‌های ایجاد شده تاثیر مستقیمی بر افزایش رشد تومور و افزایش احتمال متاستاز سرطان سینه دارند. به این ترتیب، نمی‌توان نقش ترشح هورمون نوراپی نفرین را در گسترش یا عود سرطان پستان نادیده گرفت.
تاثیر استرس بر فعالیت‌های تلومراز تومور
یکی دیگر از زوایای مطالعات انجام شده، به فعالیت تلومراز تومورهای سرطان سینه مربوط می‌شود. این مطالعات نشان می‌دهند که یک مبنای بیولوژیکی درباره نقش استرس در سرطان سینه پیشرفته وجود دارد. به طوی که استرس می‌تواند عود یا گسترش سرطان پستان را تحریک و تسهیل کند.
با اینکه این تحقیقات بر روی موش‌های آزمایشگاهی انجام گرفته است، اما می‌توان حدس زد که ممکن است این نتایج درباره انسان‌ها نیز صادق باشند.
در یک مطالعه با ابعاد بزرگ، نقش فعالیت‌های کاهش استرس در سرطان سینه بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کم شدن استرس و بهبود تمرکز در بیماران مبتلا به سرطان سینه، عمر آن‌ها را طولانی‌تر می‌سازد. در واقع، هر چه سطح استرس کمتر شود، طول عمر بیمار سرطانی بیشتر خواهد بود. این مساله درباره بانوان مبتلا به انواع سرطان سینه بررسی گردید. انجام یوگا یا فیزیوتراپی از راههای مناسب برای کاهش استرس به حساب می‌آیند.
راههای کاهش نقش استرس در سرطان سینه شامل چه مواردی است؟
برای کاهش تاثیر و نقش استرس در سرطان سینه روش‌های متعددی وجود دارند. در واقع، بیمار باید به دنبال راه‌هایی باشد تا بتواند استرس خود را کنترل و مدیریت کند. هر چه میزان استرس در دوران بیماری و قبل از آن کمتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان سینه کاهش پیدا می‌کند. برخی از کاربردی‌ترین تکنیک‌های کنترل استرس در زندگی روزمره افراد عبارتند از:
- انجام طب سوزنی
- انجام فیزیوتراپی برای مدیریت استرس
- کمک‌های داوطلبانه
- خودشناسی و درمان شناختی رفتاری
- ماساژ درمانی
- نوشتن احساسات منفی
- مراقبه کردن
- دوری از تنهایی و افزایش ارتباطات اجتماعی
- مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای مناسب در صورت نیاز
- شرکت در جلسات پشتیبانی
- پیاده روی روزانه
- یوگا
دنبال کردن یک یا چند مورد از اقدامات یاد شده می‌تواند باعث افزایش تمرکز شود. در نتیجه، استرس در فرد کاهش یافته و عوارض آن کمتر خواهد شد. برای اطلاع از راههای کاهش تاثیر و نقش استرس در سرطان سینه می‌توانید با دکتر فرهاد موسی زاده مشورت نمایید.
جمع بندی
استرس می‌تواند یک عامل محرک برای ابتلا به سرطان سینه باشد. با این حال، نمی‌توان آن را یک فاکتور خطر در سرطان سینه به حساب آورد. نقش استرس در سرطان سینه بیشتر از طریق تغییر کیفیت زندگی افراد خواهد بود.
فکر کردن درباره ابتلا به سرطان سینه، خود می‌تواند یک عامل استرس زا باشد. انجام غربالگری سرطان سینه زیر نظر یک پزشک متخصص کمک می‌کند تا این استرس به حداقل برسد. همچنین، چکاپ‌های دوره‌ای و منظم در بازه‌های زمانی کوتاه، امکان تشخیص زودهنگام سرطان سینه را فراهم می‌سازند. هر چه سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن نیز راحت‌تر خواهد بود. برای اطلاع از نحوه انجام دادن غربالگری سرطان سینه می‌توانید با دکتر فرهاد موسی زاده در تماس باشید. اطلاعات تماس با پزشک در قسمت تماس با ما در همین صفحه درج گردیده است.
منابع:
- https://www.verywellhealth.com/stress-and-risk-factors-for-breast-cancer-430440#:~:text=Although%20it’s%20not%20clear%20whether,have%20or%20had%20breast%20cancer.&text=From%20a%20biological%20standpoint%2C%20it,cancer%20to%20grow%20or%20spread.
- https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/causes-of-cancer/cancer-myths/can-stress-cause-cancer
- https://www.cancer.gov/about-cancer/coping/feelings/stress-fact-sheet
2 دیدگاه دربارهٔ «نقش استرس در سرطان سینه چیست؟»
سلام آقای دکتر وقت بخیر .من ی چندوقت هست که سینه طرف چپم بزرگ شده دست زدم انگار ی غده هست درد ندارم چون خیلی استرسی هستم میترسم مشکل جدی باشد تورا خدا از نگرانی درم بیارین خیلی میترسم.
سلام نسرین جان
من کاملا استرس و نگرانی که داری رو درک میکنم ولی باید بدونی که به هرحال هر توده ای که خصوصا جدید به وجود اومده باید جدی گرفته بشه و در مرحله اول حتما باید توسط یک جراح پستان معاینه و حداقل یه سونوگرافی انجام بدی و اگر سنت بالای ۴۰ سال هست حتما باید ماموگرافی هم انجام بدی ولی اولویت اصلی الان برای شما همون ویزیت اولیه توسط یک جراح پستان هستش.