هرسپتین (Herceptin) دارویی برای سرطان پستان

مصرف داروی هرسپتین در افراد مبتلا به سرطان پستان رایج است. این دارو در گروه داروهای هدفمند بیولوژیکی قرار می‌گیرد. در واقع، هرسپتین از آنتی بادی‌های مونوکلونال به حساب می‌آید. این داروها به گیرنده‌های HER2 سلول‌های سرطانی متصل می‌شوند. این کار باعث توقف رشد تومور شده و از پیشرفت بیماری جلوگیری خواهد کرد. در نتیجه، درمان آن به شکلی راحت‌تر انجام می­گیرد.

هر گاه سلول‌های سرطان پستان به گونه‌ای باشند که گیرنده HER2 آن‌ها مثبت باشد، می‌توان از آنتی بادی‌های مونوکلونال استفاده نمود. لازم است به این نکته اشاره کنیم که در درمان سرطان معده نیز از داروی هرسپتین استفاده می‌شود. در ادامه این مقاله به جزییات مربوط به داروی هرسپتین در درمان سرطان پستان اشاره خواهیم کرد.

داروی هرسپتین چیست؟

گروهی از داروهای سرطان تحت عنوان آنتی بادی‌های مونوکلونال شناخته می‌شوند. این داروها با اتصال به گیرنده‌های سلول‌های سرطانی، مانع از رشد بی‌رویه آن‌ها می‌شوند. در نتیجه از بزرگتر شدن و پیشرفت تومور جلوگیری به عمل می‌آورند. یکی از داروهای آنتی بادی مونوکلونال که در درمان سرطان پستان به کار می‌روند همان هرسپتین است که به آن تراستوزماب نیز گفته می‌شود.

یکی از جنبه‌های عملکردی داروی هرسپتین، کمک به کشتن سلول‌های سرطانی است. در واقع، هنگامی که داروی هرسپتین به گیرنده HER2 سلول سرطانی متصل می‌شود، مانند کلیدی در قفل قرار می‌گیرد. بنابراین سلول سرطانی، غیرفعال شده و از سوی دیگر به یک هدف برای سیستم ایمنی بدن تبدیل خواهد شد. در نتیجه سیستم ایمنی به آن حمله کرده و آن را از بین خواهد برد. این ویژگی به درمان سرطان پستان کمک خواهد کرد.

داروهای سرطان پستان

برای درمان سرطان پستان داروهای متنوعی به کار می‌روند که داروی هرسپتین یکی از آن‌ها است. بخش عمده‌ای از برنامه‌ریزی برای درمان سرطان به جلسات شیمی درمانی وابسته است. البته در برخی از افراد ممکن است یک داروی خاص موثر نباشد. در چنین مواردی، پزشک داروی دیگری را برای وی تجویز خواهد کرد. در هر حال، برای درمان سرطان پستان در عمده موارد باید از چند روش و دارو به طور همزمان استفاده شود. در ادامه به دسته بندی داروهای سرطان پستان می‌پردازیم.

داروهای مربوط به درمان هدفمند سرطان سینه

داروهایی که در درمان هدفمند سرطان پستان به کار می‌روند، در چند زیرگروه تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از:

• آنتی بادی‌های مونوکلونال نظیر داروی هرسپتین که از تکثیر سلول‌ها جلوگیری می‌کنند
• داروهای ضد رگ زایی تومور که تغذیه تومور را با اختلال مواجه می‌کند
• مهار کننده‌های پروتئازوم
• مهار کننده‌های انتقال سیگنال

تمامی این داروها گیرنده‌های سلول‌های سرطانی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در نتیجه، عملیات تکثیر، خونرسانی و سیگنال دهی سلول‌ها مختل می‌گردند. از سوی دیگر، سلول‌های سرطانی غیرفعال توسط سیستم ایمنی بدن از بین خواهند رفت. لازم است بدانید که این داروها نه تنها برای درمان سرطان سینه بلکه در بهبود بیماران مبتلا به سرطان معده و دستگاه گوارش نیز مفید خواهند بود. داروهای مربوط به درمان هدفمند را تراستوزوماب نیز می‌نامند.

داروهای شیمی درمانی سرطان پستان

داروهای شیمی درمانی سرطان سینه به صورت وریدی در اختیار بیمار قرار می‌گیرند. این داروها در تمامی بدن به گردش در آمده و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. از این رو، معمولا برای درمان سرطان سینه متاستاتیک نیز چند جلسه شیمی درمانی در نظر گرفته می‌شود. این جلسات می‌توانند قبل یا بعد از جراحی ماستکتومی انجام گیرند.

از داروهای شیمی درمانی سرطان سینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دوستاکسل
2. اریبولین
3. پاکلی تاکسل
4. دوستاکسل – سیکلوفسفامید
5. اپی ریبیسین – سیکلوفسفامید
6. کاپسیتابین
7. اپی روبیسین
8. جمسیتابین – پاکلی تاکسل
9. پاکلیتاکسل – کربوپلاتین
10. وینورلبین

گاهی ممکن است بیش از یک دارو برای بیمار تجویز گردد. از سوی دیگر ممکن است یک داروی خاص بر درمان فرد تاثیرگذار نباشد. حتی امکان بروز التهاب و حساسیت به داروی شیمی درمانی نیز وجود دارد. در چنین مواردی، پزشک نوع دارو را تغییر خواهد داد. ممکن است مصرف داروی هرسپتین نیز به طور همزمان با داروهای شیمی درمانی تجویز شود. این تصمیم‌گیری به وضعیت بیمار، استیج بیماری و نظر پزشک وابسته است.

برخی از داروهای شیمی درمانی یاد شده برای انواع سرطان پستان پیشرفته و برخی دیگر برای سرطان‌های ثانویه به کار می‌روند. تشخیص این که کدام دارو برای فرد مناسب است، به عهده پزشک متخصص خواهد بود.

داروهای هورمونی برای سرطان سینه

گروهی از داروهایی که برای درمان سرطان سینه به کار می‌روند، داروهای هورمونی هستند. با توجه به این که بر هم خوردن تعادل هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بانوان می‌تواند عامل سرطان سینه باشد، بنابراین هورمون درمانی می‌تواند در درمان این بیماری موثر واقع گردد. مصرف این گونه داروها در کاهش یا افزایش هورمون‌ها یاد شده تاثیرگذار است.

البته این روش درمانی تنها در برخی از انواع سرطان سینه مفید خواهد بود و ممکن است در ترکیب با روش‌های درمانی دیگر به کار رود. این که آیا داروهایی نظیر داروی هرسپتین به طور همزمان با هورمون تراپی به کار رود یا خیر، به نظر پزشک معالج بستگی دارد.

داروی هرسپتین برای چه افرادی تجویز می‌شود؟

داروی هرسپتین به درمان انواع سرطان پستان و معده کمک می‌کند. زمانی می‌توان از این دارو برای درمان سرطان سینه استفاده کرد که گیرنده‌های HER2 سلول‌های سرطانی آن‌ها مثبت باشد.

به طور کلی، برای تجویز داروی هرسپتین لازم است آزمایش‌های تشخیصی اولیه انجام گیرند. اولین آزمایش با عنوان IHC نامیده می‌شود. در این آزمایش سلول‌های سرطانی از نظر وجود گیرنده‌های HER2 یا C-erb2 بررسی می‌گردند. نتیجه این تست به صورت گرید 1، 2 یا 3 مشخص می‌گردد.

تست HER2 با پاسخ گرید 1

اگر جواب تست HER2 یا C-erb2 از نوع گرید 1 باشد، سلول از نوع HER2 منفی است. یعنی داروی هرستین برای آن تاثیرگذار نخواهد بود.

تست HER2 با پاسخ گرید 2

برای مواردی که جواب IHC گرید 2 را نشان دهد، اکوئی ووکال (Equivocal) خواهد بود. به این معنا که به آزمایش‌های تشخیصی دقیق‌تری نیاز است تا مثبت یا منفی بودن گیرنده HER2 مشخص گردد. در این مرحله، لازم است فرد آزمایش FISH یا CISH را انجام دهد تا پزشک به جواب دقیق‌تری برسد.

تست HER2 با پاسخ گرید 3

گرید 3 نشان می‌دهد که سرطان سینه از نوع گیرنده HER2 مثبت است و داروی هرسپتین بر آن تاثیر می‌گذارد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که حتی برای افرادی که تست IHC آن‌ها گرید 3 را نشان می‌دهد، انجام دو تست FISH یا CISH توصیه می‌شود. زیرا پزشک با بررسی نتیجه این تست، به نتیجه قطعی درباره تجویز داروی Herceptin خواهد رسید. مثبت بودن جواب تست FISH نشان می‌دهد که گیرنده HER2 مثبت بوده و هرسپتین می‌تواند به درمان سرطان سینه کمک نماید.

به عنوان یک جمع بندی باید گفت که ابتدا نتیجه HER2 یا C-erb2 در تست IHC مشخص می‌شود. سپس، در صورتی که جواب تست از نوع اکویی ووکال (یعنی گرید 2) باشد، لازم است تست FISH یا CISH انجام گیرد.

نحوه درمان با داروی هرسپتین چگونه است؟

هر گاه سلول‌های سرطان سینه از نوع HER2 مثبت بوده و انواع تست‌های تشخیصی آن را تایید کنند، داروی هرسپتین تجویز می‌گردد. برای درمان با این دارو، بیمار باید در 17 دوره به فاصله زمانی سه هفته یک بار، تزریق انجام دهد. در واقع، این دارو هر سه هفته یک بار به صورت وریدی به وی تزریق خواهد شد. درمان با داروی Herceptin زمانبر است. بنابراین با توجه به طولانی شدن تزریقات، از نظر دکتر فرهاد موسی زاده بهتر است عمل پورت گذاری نیز برای این افراد انجام گیرد.

نکته دیگری که باید به آن توجه نمود این است که درمان با داروی هرسپتین تنها برای سرطان‌ها تهاجمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، اگر بیماری از نوع سرطان سینه ductal carcinoma in situ باشد، نیازی به تجویز داروی Herceptin وجود ندارد.

قرص سرطان سینه

داروهایی که برای درمان سرطان سینه به کار می‌روند، به صورت قرص یا به شکل وریدی مصرف می‌شوند. برای مثال، عمده داروهای شیمی درمانی به بدن بیمار تزریق می‌گردند. اما گاهی ممکن است این داروها به شکل قرص نیز برای بیمار تجویز شوند.

داروهای آنتی بادی مونوکلونال مانند تراستوزوماب‌ها (داروی هرسپتین) عمدتا به شکل وریدی مصرف می‌شوند. تزریق این داروها از دو روش تزریق عضلانی یا زیرپوستی انجام می‌گیرد.

از انواع قرص سرطان سینه می‌توان به داروهای هورمون تراپی اشاره کرد. این داروها به دنبال آن هستند تا ترشح هورمون‌های زنانه را کنترل نمایند. برخی از مهم‌ترین داروهای سرطان سینه که به شکل قرص مصرف می‌شوند:

• تاموکسیفن
• تورمیفن (فارستون)
• فولوسترانت (Faslodex)
• الاسترانت (اورسردو)
• لتروزول (Femara)
• آناستروزول (آریمیدکس)
• اگزمستان (آروماسین)

بر اساس نظر دکتر فرهاد موسی زاده، داروی هرسپتین و انواع داروهای دیگر باید به گونه‌ای استفاده شوند که تداخل دارویی نداشته باشند. همچنین، گاهی مصرف دو داروی خاص به طور همزمان باعث بروز حساسیت در فرد خواهد شد. به این ترتیب، لازم است تمامی این نکات در حین برنامه‌ریزی برای درمان سرطان سینه در نظر گرفته شوند.

مراجعه به یک پزشک متخصص نظیر دکتر فرهاد موسی زاده اولین گام برای داشتن یک برنامه درمانی دقیق و تخصصی است. برای ارتباط با دکتر موسی زاده می‌توانید به قسمت تماس با ما در همین صفحه مراجعه نمایید.

جمع بندی

داروی هرسپتین به عنوان یک دارو برای پیشگیری از پیشرفت سرطان سینه شناخته می‌شود. این گروه از داروها مانع از تکثیر سلول‌های سرطانی شده و حتی خونرسانی به تومور را مختل می‌سازند. داروی هرسپتین می‌تواند به صورت همزمان با روش‌های درمانی دیگر سرطان سینه به کار رود.

کلمات کلیدی: داروی هرسپتین

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/herceptin#_noHeaderPrefixedContent
2. https://www.drugs.com/medical-answers/herceptin-chemo-drug-work-3541137/
3. https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/treatment/hormone-therapy-for-breast-cancer.html