عفونت پستان که همچنین به عنوان ماستیت شناخته می شود، عفونت پستان در میان زنانی که تغذیه با شیر مادر دارند و یا زمانی که نوک سینه ها ترک خورده و دردناک می شوند به باکتریها اجازه می دهد تا از دهان نوزاد به پستان وارد گردد که به عنوان ماستیت شیردهی شناخته می شود. ماستیت در زنان غیر شیرده شایع نیست ولی ممکن است رخ می دهد.
عفونت معمولا بافت چربی را در سینه ها تحت تاثیر قرار داده در سینه ها، ایجاد تورم، توده، و درد می نماید. اگرچه بیشتر عفونت ها ناشی از تغذیه با شیر مادر و یا انسداد مجاری شیر هستند، درصد کمی از عفونت های پستان با انواع نادر سرطان پستان همراه است.
علل عفونت باکتریال پستان
علت بیشتر عفونت پستان، باکتری استافیلوکوکوس اورئوس هستند که به عنوان عفونت استاف شناخته شده است. استرپتوکوکوس آگالاکتیه دومین علت شایع عفونت پستان می باشد. برای مادران شیرده، یک مجرای شیر مسدود شده می تواند عامل برگشت شیر به بالا و آغاز فرایند عفونت گردد. تغذیه با شیر مادر می تواند باعث ایجاد شقاق نوک پستان و دهانه مجرای شیر گردد که در ادامه باکتری های دهان نوزاد باعث ایجاد عفونت می گردد.
در عفونت باکتریال پستان، این باکتری ها به طور طبیعی بر روی پوست وجود دارند، ولی در حالت عادی ایجاد عفونت نمی کنند ولی نفوذ آن ها به بافت پستان آسیب دیده می توانند به سرعت ایجاد درد و علایم عفونت نمایند.
ماستیت غیر شیردهی در زنان با ضعف سیستم ایمنی، از جمله زنانی که جراحی پستان، پرتودرمانی و مبتلایان به دیابت رخ می دهد و در برخی از موارد نادر، نشانه ای از سرطان التهابی پستان است.
عفونت های قارچی پستان:
بسیار نادر بوده این عفونت ها از طریق قارچ داخل دهان نوزاد شیرخوار به بافت پستان مادر وارد می شود که به صورت آبسه در مجاورت هاله پستان تظاهر می یابد. چرک مخلوط با خون ممکن است از نواحی سینوس تظاهر یابد. داروی ضد قارچ به صورت سیستمیک ممکن است لازم شود و گاهی درناژ آبسه و یا ماستکتومی پارشیل برای ریشه کن کردن عفونت قارچی پستان مزمن لازم باشد.
نشانه ها:
می تواند به طور ناگهانی شروع و شامل: تورم غیر طبیعی و بزرگی نسبی یکی از پستان ها حساسیت به لمس درد یا سوزش هنگام تغذیه با شیر مادر توده دردناک در پستان خارش گرمی تب و لرز ترشح چرکی از نوک پستان قرمزی پوست در محل تورم بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن
سرطان التهابی پستان:
ماستیت ممکن است با سرطان التهابی پستان که بیماری نادر ولی جدی است، همراه باشد و علایم و نشانه های سرطان التهابی پستان شامل: افزایش ضخامت پوست پستان گرمای غیر معمول در پستان مبتلا تغییر رنگ پستان به صورت کبود، بنفش و یا قرمز تندرنس و درد فرورفتگی پوست پوست شبیه پرتقال بزرگ شدن غدد لنفاوی زیربغل و یا در نزدیکی ترقوه
تشخیص عفونت پستان :
در یک زن شیرده، معاینه بالینی و بررسی نشانه های آن به تشخیص ماستیت یا عفونت پستان کمک می کند. در صورت بروز آبسه، نیاز به تخلیه و درناژ جراحی می باشد. برداشتن نمونه از ترشحات آبسه و یا شیر مادر برای تعیین نوع باکتری ممکن است ضروری باشد. آزمایشات دیگر می تواند شامل ماموگرافی و یا نمونه برداری از بافت پستان در جهت رد کردن سرطان پستان باشد.
درمان:
شامل 10 تا 14 روز تجویز آنتی بیوتیک مناسب می باشد. در صورت بروز آبسه نیاز به درناژ جراحی می باشد.
مراقبت فردی:
کمپرس آب گرم ممکن است درد را تسکین و به شیردهی کمک نماید. استفاده از حوله گرم و مرطوب در منطقه آلوده به مدت 15 دقیقه، چهار بار در روز.
داروهای ضد التهاب، مانند ایبوبروفن، ممکن است به تسکین درد کمک کند. تکنیک درست شیردهی استفاده از وضعیت های مختلف شیردهی (شکل 1) جلوگیری از تجمع طولانی مدت شیر پیش از تغذیه با شیر مادر مشاوره شیردهی برای تغییر تکنیک شیردهی (شکل 2)
هیدروآدنیت چرکی:
هیدروآدنیت چرکی اطراف هاله پستان یا ناحیه زیر بغل یک بیماری مزمن التهابی است. زنان مبتلا به آکنه مستعد این بیماری هستند. این بیماری ممکن است سایر بیماری های مزمن التهابی، عفونت پستان، بیماری پاژه و یا سرطان پستان را تقلید کند. درمان شامل آنتی بیوتیک مناسب و درناژ جراحی می باشد و گهگاه نیاز به فلپ و یا گرافت پوستی می باشد.
ماستیت گرانولوماتوز:
ماستیت گرانولوماتوز به عنوان ضایعات التهابی گرانولوماتوز پستان یا ماستیت ایدیوپاتیک گرانولوماتوز (ماستیت گرانولار لوبولار) و یا به عنوان یک عارضه ثانویه نادر از بیماری های دیگر مانند سل، سیفیلیس، عفونت پستان ناشی از کورینه باکتر و سایر عفونت ها، سارکوئیدوز و گرانولوماتوز وگنر ایجاد گردد. مواردی از آن ممکن است به عنوان عارضه دیابت رخ می دهد. برخی از موارد این بیماری ناشی از تزریق سیلیکون (التهاب گرانولوماتوز ناشی از سیلیکون) و یا دیگر واکنش های اجسام خارجی در بدن هستند.
بروز اولیه هر یک از این بیماری ها به عنوان ماستیت به تنهایی بسیار نادر است و در بسیاری از موارد احتمالا توسط بیماری های سیستمیک مستعدکننده ایجاد می گردد. اگرچه ماستیت گرانولوماتوز به راحتی با سرطان اشتباه گرفته می شود، اما بیماری کاملا خوش خیم است. درمان برای ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک و سایر ضایعات گرانولوماتوز پستان متفاوت بوده، بنابراین افتراق میان آنها مهم می باشد. ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک (IGM) به طور متوسط دو سال و در صورتی که پس از بارداری باشد ممکن است تا شش سال ادامه یابد، سن بیماران معمولا 17 تا 42 سال است. برخی از موارد نیز به دنبال هیپرپرولاکتینمی ناشی از دارو گزارش شده است. موارد بسیار نادر نیز در دوران بارداری و یا در مردان نیز مشاهده شده است (https://pubs.rsna.org/doi/full/10.1148/rg.2018170095)
علایم و تشخیص عفونت پستان :
بیماران عمدتا با یک توده سخت در پستان بدون هیچ نشانه ای از بیماری سیستمیک مراجعه می کنند. سایر علائم شایع عبارتند از فرو رفتگی نوک پستان، درد، التهاب پوست پستان، عفونت پستان، ترشح از نوک پستان، فیستول، بزرگ شدن غدد لنفاوی، و در موارد نادری پوست پرتقالی شکل دیده می شود. اگر چه بیشتر یک طرفه دیده می شود اما در مواردی درگیری هر دو پستان نیز دیده شده است. ممکن است همراه با تب، درد مفاصل و ضایعات پوستی (اریتما نودوزوم) باشد. مشخصه پاتولوژیک ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک، Giant cells و Epithelioid histiocytes تشکیل دهنده Non-caseating granulomas اطراف لوبول هستند. اغلب التهاب داکت های کوچک و پریداکتال وجود دارد.
علل ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک:
در حال حاضر ناشناخته است. بافت شناسی حاکی از بروز واکنش خود ایمنی است. در موارد عود مکرر و همچنین دو طرفه عامل مستعد کننده سیستمیک وجود دارد. در مواردی افزایش سطح پرولاکتین و یا هیپرپرولاکتینمی آشکار به همراه عوامل دیگری مانند ضربه و تروما باعث بروز بیماری می گردد. کمبود آلفا-1 آنتی تریپسین، اینترفرون آلفا و در مواردی بیماری های مرتبط با IgG4 گزارش شده است. همچنین استفاده از قرص های ضد بارداری و داروهایی که باعث بالا رفتن پرولاکتین خون می شوند (مانند داروهای آنتی سایکوتیک) گزارش شده است.
درمان عفونت پستان
پروتکل درمانی عفونت پستان به خوبی مشخص نشده است. بهبودی خودبه خودی در درصد بالایی ار بیماران رخ می دهد. در مواردی استفاده از کورتیکواسترویید، آنتی بیوتیک و داروهای مهار کننده سیستم ایمنی (متوتروکسات، کلشی سین، آزاتیوپرین) و داروهای کاهش دهنده پرولاکتین و NSAIDs دردرمان IGM کاربرد دارند.
بیماری زوسکا (Zuska):
این بیماری ماستیت راجعه پریداکتال نیز نامیده می شود که در آن عفونت پستان و آبسه های مکرر خلف هاله پستان روی می دهد. درمان آن شامل آنتی بیوتیک، تخلیه و درناژ جراحی و گهگاه خارج کردن مجرای انتهایی می باشد. مصرف دخانیات به عنوان عامل خطر این بیماری محسوب می شود.
بیماری موندور (Mondor):
این بیماری عفونت پستان نوعی ترومبوفلبیت است که ورید های سطحی دیواره قفسه سینه و پستان را درگیر می کند و به صورت ساختار شبه طنابی، حساس و دردناک به لمس می باشد. درمان آن شامل استفاده از دارو های ضد التهابی و کمپرس گرم می باشد. محدودیت حرکت نیز مهم است و علایم در مدت 4 تا 6 هفته برطرف می شود، ولی گهگاهی نیاز به جراحی و برداشتن ورید درگیر می باشد. برای مطالعه مقالات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید: جراح سینه دکتر موسی زاده
