عفونت سینه زنان (ماستیت) علائم، علل و روش‌های درمان آن چیست؟

عفونت سینه یا ماستیت یکی از مشکلات شایع در زنان، به‌ویژه در دوران شیردهی است. این بیماری ممکن است با درد، قرمزی، تورم و حتی تب همراه باشد. گاهی عفونت سینه با سرطان اشتباه گرفته می‌شود؛ در حالی که بیشتر موارد خوش‌خیم و قابل درمان هستند.

عفونت پستانها نشانه چیست؟

عفونت پستان معمولاً به دلیل ورود باکتری به بافت سینه ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها از طریق ترک‌های نوک پستان یا مجاری شیر وارد بدن می‌شوند. عفونت سینه ممکن است به‌صورت ناگهانی بروز کند و علائم آن شامل موارد زیر است:

• تورم و قرمزی موضعی سینه
• درد یا سوزش هنگام شیردهی
• توده دردناک در سینه
• تب و لرز
• ترشح چرکی از نوک سینه
• خستگی و احساس ناخوشی عمومی

علل عفونت باکتریال پستان

علت بیشتر عفونت پستان، باکتری استافیلوکوکوس اورئوس هستند که به عنوان عفونت استاف شناخته شده است. استرپتوکوکوس آگالاکتیه دومین علت شایع عفونت پستان می باشد. برای مادران شیرده، یک مجرای شیر مسدود شده می تواند عامل برگشت شیر به بالا و آغاز فرایند عفونت گردد. تغذیه با شیر مادر می تواند باعث ایجاد شقاق نوک پستان و دهانه مجرای شیر گردد که در ادامه باکتری های دهان نوزاد باعث ایجاد عفونت می گردد.
در عفونت باکتریال پستان، این باکتری ها به طور طبیعی بر روی پوست وجود دارند، ولی در حالت عادی ایجاد عفونت نمی کنند ولی نفوذ آن ها به بافت پستان آسیب دیده می توانند به سرعت ایجاد درد و علایم عفونت نمایند.
ماستیت غیر شیردهی در زنان با ضعف سیستم ایمنی، از جمله زنانی که جراحی پستان، پرتودرمانی و مبتلایان به دیابت رخ می دهد و در برخی از موارد نادر، نشانه ای از سرطان التهابی پستان است.

عفونت های قارچی پستان:

بسیار نادر بوده این عفونت ها از طریق قارچ داخل دهان نوزاد شیرخوار به بافت پستان مادر وارد می شود که به صورت آبسه در مجاورت هاله پستان تظاهر می یابد. چرک مخلوط با خون ممکن است از نواحی سینوس تظاهر یابد. داروی ضد قارچ به صورت سیستمیک ممکن است لازم شود و گاهی درناژ آبسه و یا ماستکتومی پارشیل برای ریشه کن کردن عفونت قارچی پستان مزمن لازم باشد.

نشانه ها:

می تواند به طور ناگهانی شروع و شامل: تورم غیر طبیعی و بزرگی نسبی یکی از پستان ها حساسیت به لمس درد یا سوزش هنگام تغذیه با شیر مادر توده دردناک در پستان خارش گرمی تب و لرز ترشح چرکی از نوک پستان قرمزی پوست در محل تورم بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن

سرطان التهابی پستان:

ماستیت ممکن است با سرطان التهابی پستان که بیماری نادر ولی جدی است، همراه باشد و علایم و نشانه های سرطان التهابی پستان شامل: افزایش ضخامت پوست پستان گرمای غیر معمول در پستان مبتلا تغییر رنگ پستان به صورت کبود، بنفش و یا قرمز تندرنس و درد فرورفتگی پوست پوست شبیه پرتقال بزرگ شدن غدد لنفاوی زیربغل و یا در نزدیکی ترقوه

تشخیص عفونت پستان :

در یک زن شیرده، معاینه بالینی و بررسی نشانه های آن به تشخیص ماستیت یا عفونت پستان کمک می کند. در صورت بروز آبسه، نیاز به تخلیه و درناژ جراحی می باشد. برداشتن نمونه از ترشحات آبسه و یا شیر مادر برای تعیین نوع باکتری ممکن است ضروری باشد. آزمایشات دیگر می تواند شامل ماموگرافی و یا نمونه برداری از بافت پستان در جهت رد کردن سرطان پستان باشد.

مراقبت فردی:

کمپرس آب گرم ممکن است درد را تسکین و به شیردهی کمک نماید. استفاده از حوله گرم و مرطوب در منطقه آلوده به مدت 15 دقیقه، چهار بار در روز.
داروهای ضد التهاب، مانند ایبوبروفن، ممکن است به تسکین درد کمک کند. تکنیک درست شیردهی استفاده از وضعیت های مختلف شیردهی (شکل 1) جلوگیری از تجمع طولانی مدت شیر پیش از تغذیه با شیر مادر مشاوره شیردهی برای تغییر تکنیک شیردهی (شکل 2)

هیدروآدنیت چرکی:

هیدروآدنیت چرکی اطراف هاله پستان یا ناحیه زیر بغل یک بیماری مزمن التهابی است. زنان مبتلا به آکنه مستعد این بیماری هستند. این بیماری ممکن است سایر بیماری های مزمن التهابی، عفونت پستان، بیماری پاژه و یا سرطان پستان را تقلید کند. درمان شامل آنتی بیوتیک مناسب و درناژ جراحی می باشد و گهگاه نیاز به فلپ و یا گرافت پوستی می باشد.

ماستیت گرانولوماتوز:

ماستیت گرانولوماتوز به عنوان ضایعات التهابی گرانولوماتوز پستان یا ماستیت ایدیوپاتیک گرانولوماتوز (ماستیت گرانولار لوبولار) و یا به عنوان یک عارضه ثانویه نادر از بیماری های دیگر مانند سل، سیفیلیس، عفونت پستان ناشی از کورینه باکتر و سایر عفونت ها، سارکوئیدوز و گرانولوماتوز وگنر ایجاد گردد. مواردی از آن ممکن است به عنوان عارضه دیابت رخ می دهد. برخی از موارد این بیماری ناشی از تزریق سیلیکون (التهاب گرانولوماتوز ناشی از سیلیکون) و یا دیگر واکنش های اجسام خارجی در بدن هستند.

بروز اولیه هر یک از این بیماری ها به عنوان ماستیت به تنهایی بسیار نادر است و در بسیاری از موارد احتمالا توسط بیماری های سیستمیک مستعدکننده ایجاد می گردد. اگرچه ماستیت گرانولوماتوز به راحتی با سرطان اشتباه گرفته می شود، اما بیماری کاملا خوش خیم است. درمان برای ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک و سایر ضایعات گرانولوماتوز پستان متفاوت بوده، بنابراین افتراق میان آنها مهم می باشد. ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک (IGM) به طور متوسط دو سال و در صورتی که پس از بارداری باشد ممکن است تا شش سال ادامه یابد، سن بیماران معمولا 17 تا 42 سال است. برخی از موارد نیز به دنبال هیپرپرولاکتینمی ناشی از دارو گزارش شده است. موارد بسیار نادر نیز در دوران بارداری و یا در مردان نیز مشاهده شده است (https://pubs.rsna.org/doi/full/10.1148/rg.2018170095)

علل ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک:

در حال حاضر ناشناخته است. بافت شناسی حاکی از بروز واکنش خود ایمنی است. در موارد عود مکرر و همچنین دو طرفه عامل مستعد کننده سیستمیک وجود دارد. در مواردی افزایش سطح پرولاکتین و یا هیپرپرولاکتینمی آشکار به همراه عوامل دیگری مانند ضربه و تروما باعث بروز بیماری می گردد. کمبود آلفا-1 آنتی تریپسین، اینترفرون آلفا و در مواردی بیماری های مرتبط با IgG4 گزارش شده است. همچنین استفاده از قرص های ضد بارداری و داروهایی که باعث بالا رفتن پرولاکتین خون می شوند (مانند داروهای آنتی سایکوتیک) گزارش شده است.

درمان عفونت پستان

پروتکل درمانی عفونت پستان به خوبی مشخص نشده است. بهبودی خودبه خودی در درصد بالایی ار بیماران رخ می دهد. در مواردی استفاده از کورتیکواسترویید، آنتی بیوتیک و داروهای مهار کننده سیستم ایمنی (متوتروکسات، کلشی سین، آزاتیوپرین) و داروهای کاهش دهنده پرولاکتین و NSAIDs دردرمان IGM کاربرد دارند.

بیماری زوسکا (Zuska):

این بیماری ماستیت راجعه پریداکتال نیز نامیده می شود که در آن عفونت پستان و آبسه های مکرر خلف هاله پستان روی می دهد. درمان آن شامل آنتی بیوتیک، تخلیه و درناژ جراحی و گهگاه خارج کردن مجرای انتهایی می باشد. مصرف دخانیات به عنوان عامل خطر این بیماری محسوب می شود.

بیماری موندور (Mondor):

این بیماری عفونت پستان نوعی ترومبوفلبیت است که ورید های سطحی دیواره قفسه سینه و پستان را درگیر می کند و به صورت ساختار شبه طنابی، حساس و دردناک به لمس می باشد. درمان آن شامل استفاده از دارو های ضد التهابی و کمپرس گرم می باشد. محدودیت حرکت نیز مهم است و علایم در مدت 4 تا 6 هفته برطرف می شود، ولی گهگاهی نیاز به جراحی و برداشتن ورید درگیر می باشد.

روش‌های تشخیص عفونت پستان در زنان

تشخیص معمولاً بر اساس معاینه فیزیکی و علائم بالینی انجام می‌شود. در موارد پیچیده یا مقاوم، ممکن است از روش‌های زیر استفاده شود:

• سونوگرافی پستان برای بررسی آبسه یا توده
• آزمایش ترشحات یا شیر مادر برای شناسایی نوع باکتری
• ماموگرافی یا نمونه‌برداری برای رد احتمال سرطان

جهت دریافت وقت مکشاوره و معاینه با دکتر فرهاد موسی زاده با شماره ۰۲۱۸۸۸۷۰۹۱۳ تماس بگیرید.

فرق بین سرطان سینه و عفونت پستان چیست؟

عفونت سینه (ماستیت) معمولاً به صورت ناگهانی شروع می‌شود، با تب، درد، تورم، و قرمزی سینه همراه است و اغلب به آنتی‌بیوتیک پاسخ خوبی می‌دهد. اما سرطان سینه (مخصوصاً نوع التهابی) علائمی شبیه دارد اما:

• بدون تب و علائم عفونی واضح است
• ممکن است پوست سینه شبیه پوست پرتقال شود
• معمولاً با آنتی‌بیوتیک بهبود نمی‌یابد
• ممکن است توده‌ای بدون درد ایجاد شود

اگر علائم شما با درمان بهبود نیافت یا بیش از دو هفته ادامه یافت، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا احتمال سرطان بررسی شود.

درمان عفونت سینه زنان

1. درمان دارویی

• آنتی‌بیوتیک‌ها: مانند کلوکساسیلین یا سفالکسین (به مدت 10 تا 14 روز)
• داروهای ضد التهاب مثل ایبوپروفن برای کاهش درد و تورم

2. درمان خانگی و مراقبت‌های فردی

• کمپرس گرم چندبار در روز
• شیردهی مرتب برای تخلیه کامل شیر
• تغییر وضعیت شیردهی برای کاهش فشار
• نوشیدن مایعات کافی و استراحت

3. درمان جراحی

در مواردی که آبسه تشکیل شده باشد، تخلیه آن از طریق جراحی یا سونوگرافی هدایت‌شده ضروری است.

آیا عفونت سینه خطرناک است؟

در بیشتر موارد، عفونت سینه خطرناک نیست و با درمان مناسب مثل آنتی‌بیوتیک و مراقبت‌های خانگی (کمپرس گرم، تخلیه منظم شیر) به‌خوبی بهبود می‌یابد.
اما اگر درمان نشود یا به موقع پیگیری نشود، ممکن است باعث:

• تشکیل آبسه سینه (کیسه چرکی دردناک)
• گسترش عفونت به بافت‌های اطراف
• بروز علائم شبیه سرطان التهابی پستان
• یا نادرتر، نشانه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای مثل ماستیت گرانولوماتوز یا سرطان باشد

بنابراین، اگر تب، قرمزی، تورم یا درد سینه بیش از چند روز ادامه داشت یا بدتر شد، حتماً به پزشک متخصص پستان مراجعه کنید.

جمع بندی:

عفونت پستان در بیشتر موارد با درمان ساده بهبود می‌یابد؛ اما در مواردی می‌تواند نشانه بیماری‌های جدی‌تری مثل سرطان التهابی یا ماستیت گرانولوماتوز باشد. اگر با علائمی مانند تب، توده، درد یا ترشح غیرطبیعی مواجه هستید، بهتر است هرچه زودتر توسط متخصص جراحی پستان معاینه شوید.

دکتر فرهاد موسی زاده متخصص جراحی پستان هستند و در زمینه درمان سرطان پستان و جراحی‌های زیبایی پستان فعالیت می‌کنند. ایشان دارای بیش از ۲۰ سال سابقه در این حوزه هستند و از تکنیک‌های نوین جراحی و تجهیزات پیشرفته برای درمان و جراحی‌های زیبایی پستان استفاده می‌کنند.

 جهت مشاوره تخصصی و تعیین وقت معاینه با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول درباره عفونت سینه در زنان