داروهای شیمی درمانی سرطان سینه با هدف تکمیل درمان سرطان پستان به کار میروند. این داروها ممکن است قبل از جراحی سرطان سینه یا بعد از آن به بیمار تزریق گردند. در هر حال، استفاده از آن‌ها می‌تواند سلول‌های سرطانی را از بین برده و فرایند درمان بیماری را تکمیل نماید.
نکته مهم این است که تجویز داروهای شیمی درمانی و انجام شیمی درمانی توسط متخصصین انکولوژی یا مدیکال انکولوژیست انجام می شود جز وظایف متخصصین پستان و جراحان پستان نیست، پزشک متخصص پستان پس از تشخیص سرطان در صورت نیاز بیمار را به همکار انکولوژیست یا مدیکال انکولوژیست خود ارجاع می دهد.
بهترین داروی شیمی درمانی کدام دارو است؟
نوع داروی شیمی درمانی برای هر فرد، بنا بر گرید و استیج بیماری، وضعیت سلامت عمومی شخص و نظر پزشک معالج تعیین می‌شود. میزان دوز مصرفی نیز بر اساس همین فاکتورها مشخص خواهد شد. گاهی ممکن است یکی از داروی شیمی درمانی سرطان سینه با بدن فرد سازگار نباشد. حتی این امکان وجود دارد که مصرف یک نوع دارو کمکی به درمان شخص نکند. در چنین مواردی، پزشک متخصص نوع دارو و دوز مصرفی آن را تغییر خواهد داد. در ادامه به معرفی انواع داروی شیمی درمانی سرطان سینه می‌پردازیم.
بهترین زمان شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی سرطان سینه برای تکمیل فرایند درمانی این بیماری به کار میروند. این داروها قبل یا بعد از جراحی سرطان پستان (بسته به پیشرفت بیماری) به کار میروند. برای مثال، ممکن است اندازه تومور در زمان تشخیص سرطان سینه بزرگ باشد. در نتیجه نتوان جراحی سرطان پستان را به خوبی انجام داد. در چنین مواردی بیمار ناچار است چند جلسه شیمی درمانی را قبل از جراحی انجام دهد که به آن نئوادجوانت کموتراپی یا شیمی درمانی نئوادجوانت گفته می شود.
پس از اتمام جراحی نیز برای اطمینان از نابودی همه سلول‌های سرطانی، بیمار باید درمان‌های مکمل را انجام دهد. استفاده از داروهای شیمی درمانی سرطان سینه یکی از این روش‌ها است. البته ممکن است پزشک استفاده از روش رادیوتراپی سرطان سینه را برای بیمار در نظر بگیرد. تعیین بهترین روش برای ادامه درمان، به نظر پزشک معالج بستگی خواهد داشت.
نام داروهای شیمی درمانی سرطان سینه چیست؟
انواع مختلفی از داروهای شیمی درمانی سرطان سینه وجود دارند. هر یک از این داروها ویژگی‌های درمانی و عوارض خاصی دارند. در هر حال، پزشک بر اساس وضعیت سلامت بیمار و میزان پیشرفت سرطان، یک یا ترکیبی از چند دارو را در نظر می‌گیرد. در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان سینه به کار میروند، می‌پردازیم.
داروهای شیمی درمانی برای مراحل اولیه درمان
این داروها عمدتا در مراحل اولیه درمان سرطان سینه به کار میروند. هدف از مصرف این گونه داروهای شیمی درمانی، پیشگیری از تشکیل تومورهای ثانویه است:
- آنتراسایکلین‌ها (داروهای دوکسوروبیسین (آدریامایسین) و اپی روبیسین (Ellence) در این گروه قرار می‌گیرند)
- تاکسان‌ها (مانند داروهای پاکلی تاکسل (تاکسول) و دوستاکسل (تاکسوتر))
- 5-فلوئورواوراسیل (5-FU) یا کپسیتابین (Xeloda)
- سیکلوفسفامید (سیتوکسان)
- کربوپلاتین (پاراپلاتین)
برای دریافت بهترین نتیجه از شیمی درمانی سرطان سینه معمولا باید از ترکیب دو یا چند دارو استفاده نمود. تشخیص بهترین ترکیب دارویی، به تجربه و دانش پزشک بستگی خواهد داشت. در هر حال، گاهی در اثر عواملی مانند بروز حساسیت دارویی، عدم دریافت نتیجه درمانی مناسب یا تاثیر نامطلوب دارو، از ترکیب‌های دیگری باید استفاده شود.
داروهای شیمی درمانی برای سرطان سینه متاستاتیک
برای سرطان پستان متاستاتیک، درمان‌های پیچیده‌تری لازم است. روند درمان باید به گونه‌ای باشد تا از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و اندازه تومورهای ثانویه را کاهش دهد. داروهای شیمی درمانی سرطان سینه متاستاتیک شامل موارد زیر هستند:
- تاکسان‌ها شامل داروهای پاکلیتاکسل (تاکسول)، دوستاکسل (تاکسوتر) و پاکلیتاکسل متصل به آلبومین (آبراکسان)
- Ixabepilone (Ixempra)
- اریبولین (هالاون)
- آنتراسایکلین‌ها شامل داروهای دوکسوروبیسین (آدریامایسین)، دوکسوروبیسین لیپوزومی (دوکسیل) و اپی روبیسین (Ellence)
- عناصر پلاتین (سیس پلاتین، کربوپلاتین)
- Vinorelbine (Navelbine)
- کاپسیتابین (Xeloda)
- جمسیتابین (جمزار)
- ترکیبات دارویی شامل آنتی بادی‌های منوکلونال (مانند تراستوزوماب) که سلول‌های تومور را هدف قرار می‌دهند (درمان هدفمند سرطان سینه)
تفاوت داروهای شیمی درمانی سرطان سینه اولیه و پیشرفته
یکی مهم‌ترین فاکتورهایی که بر انتخاب داروهای شیمی درمانی سرطان سینه در افراد مختلف تاثیر می‌گذارد، میزان پیشرفت بیماری است. به طور کلی، برای عمده افراد در مراحل اولیه بیماری سرطان سینه، از ترکیب دو یا چند داروی شیمی درمانی استفاده خواهد شد. اما در استیج‌های پیشرفته سرطان پستان، پزشک مصرف یکی از داروهای شیمی درمانی سرطان سینه را تجویز خواهد کرد.
البته در مواردی نیز لازم است از ترکیب دو داروی خاص برای درمانی سرطان سینه متاستاتیک استفاده شود. برای مثال، ترکیب داروهای پاکلیتاکسل و جمسیتابین یک ترکیب موثر برای سرطان سینه متاستیک خواهد بود. مقدار دوز مصرفی هر دارو به شرایط بیمار و نوع سرطان پستان بستگی خواهد داشت.
افرادی که به سرطان‌های سینه HER2 مثبت مبتلا هستند، با یک یا ترکیب چند دارو تحت درمان قرار می‌گیرند. این داروها HER2 را هدف قرار داده و همزمان با شیمی درمانی به کار میروند.
عوارض داروهای شیمی درمانی سرطان سینه کدامند؟
تمامی داروهای شیمی درمانی سرطان سینه عوارض مشخصی دارند. شدت عوارض این داروها به نوع و میزان دارو بستگی دارد. در هر حال، برخی از رایج‌ترین عوارض این داروها شامل موارد زیر می‌شوند:
- ریزش موها
- تغییر ناخن ها
- ایجاد زخم در محیط دهان
- از دست دادن اشتها و کاهش شدید وزن
- استفراغ و حالت تهوع شدید
- خستگی و اسهال
- احساس گرگرفتگی
- خشکی واژن در بانوان
- آسیب‌های عصبی
مصرف داروهای شیمی درمانی سرطان سینه می‌تواند برخی از چرخه‌های طبیعی بدن را نیز مختل نماید. برای مثال، این داروها می‌توانند سلول‌های خون ساز مغز استخوان را تحت تاثیر قرار دهند. این موضوع در نهایت باعث اختلالات زیر می‌شود:
- افزایش احتمال عفونت که در اثر کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون رخ می‌دهد.
- کبودی یا خونریزی آسان که به دلیل تعداد کم پلاکت خون ایجاد می‌شود.
- احساس خستگی که از تعداد کم گلبول‌های قرمز خون و دلایل دیگر ناشی می‌شود.
- تغییرات قاعدگی و بروز مشکلات ناباروری که احتمال ابتلا به پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.
بر اساس گفته دکتر فرهاد موسی زاده، عوارض ناشی از داروهای شیمی درمانی سرطان سینه عمدتا پس از اتمام دوره درمان از بین رفته یا متوقف می‌شوند. با این حال، برای کاهش حالت‌های آزاردهنده ناشی از این داروها می‌توان از پزشک خود راهنمایی بگیرید. معمولا تجویز داروهای ضد تهوع و استفراغ می‌تواند حال بیمار را در دوره شیمی درمانی بهبود ببخشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان سرطان سینه با انواع داروهای شیمی درمانی میتوانید با دکتر فرهاد موسی زاده در تماس باشید. شماره تماس جهت رزر نوبت در قسمت تماس با ما آورده شده است.
منبع:
