عدم تقارن سینه ها (Breast Asymmetry) یکی از ویژگی های طبیعی در بانوان به حساب می آید که تا حد زیادی به ساختار و بافت سینه ها مربوط می شود. به طور کلی، از زمان شروع رشد سینه ها در دوران بلوغ، همواره سینه چپ و راست کمی با هم تفاوت دارند. این تفاوت اندازه در انتهای سن رشد معمولا از بین رفته و یا به حداقل می رسد. با این حال، گاهی در سال های بعد از سنین رشد، عدم تقارن سینه ها بیشتر مشخص می گردد. بنابراین لازم است برای اطمینان خاطر بررسی های تشخیصی نزد یک متخصص بیماری های پستان معتبر مانند دکتر فرهاد موسی زاده انجام گیرد. در این مقاله به بررسی علت عدم تقارن سینه ها و راه های تشخیص آن خواهیم پرداخت.
آنچه در ادامه درباره علت عدم تقارن سینه ها چیست خواهید خواند:
علت عدم تقارن سینه ها در بانوان چیست؟
عدم تقارن در سینه ها به معنای تفاوت در اندازه، حجم، شکل و موقعیت آن ها است که یک سینه را از دیگری متفاوت می سازد. این اختلاف حجم و ظاهر یکی از شایع ترین مسائلی است که از زمان بلوغ در بانوان دیده می شود و کاملا طبیعی است. عمده دلایلی که در سنین رشد منجر به ایجاد نامتقارنی سینه ها می شوند عبارت اند از:
- ضربه
- تغییرات هورمونی
- اختلالات رشد در زمان بلوغ
در بازه زمانی تخمک گذاری، بافت تخمدان ها تغییر کرده و حالتی اشباع گونه پیدا می کند. در این حالت ممکن است حتی حساسیت بیشتری نیز در این اندام دیده شود. از این رو، معمولا عدم تقارن سینه ها در زمان تخمک گذاری مشهودتر است. در واقع، علت این موضوع را می توان به تجمع مایع میان بافتی و بیشتر شدن جریان خون در پستان نسبت داد. با این حال، در طول چرخه قاعدگی اندازه سینه های شخص به حالت عادی باز خواهد گشت.
وضعیت هایپروتروفی (Hypertrophy) سینه در نوجوانان عامل دیگری است که می تواند نامتقارنی سینه ها را در پی داشته باشد. هایپروتروفی سینه حالتی است که در آن اختلاف اندازه و حجم سینه بسیار قابل توجه است.
نشانه های سینه های نامتقارن
نامتقارن بودن سینه ها یک ویژگی نسبتاً رایج در بانوان است و در اغلب موارد جای نگرانی نیست، ولی با این حال اگر اندازه سینه ها یا تراکم بافت آن تغییر کرده و به مرور زمان این تغییرات بیشتر می شود. باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا این می تواند نشان دهنده ایجاد مشکل باشد.
تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۵ نشان داد، زنانی که اندازه سینه های شان نسبت به قبل بیش از ۲۰ درصد تفاوت داشت، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار داشتند، بنابراین هرگونه تغییر غیر عادی یا ناهنجاری در سینه ها از طریق ماموگرافی باید سریع مورد ارزیابی قرار گیرند. نشانه هایی که بانوان به صورت ظاهری می توانند تشخیص دهند که سینه های نامتقارن غیر طبیعی دارند، به شرح زیر است:
- ایجاد یک توده در سینه یا اطراف آن
- ایجاد یک توده زیر بازو
- ضخیم و سفت شدن بافتی که در نزدیکی سینه یا زیر بازو قرار دارد
- تغییر در اندازه شکل یا حجم سینه ها ایجاد تغییراتی در نوک پستان مانند کشیده شدن آن به سمت داخل
- ترشح مایع از نوک پستان
- قرمزی، تحریک، خارش یا پوسته پوسته شدن اطراف سینه ها
- ایجاد فرورفتگی یا چروکی پوست سینه ها
هر کدام از این نشانه ها می توانند با بیماری پستان، مشکل رشد، مشکل هورمونی، سندروم ناشناخته آسیب یا تغییرات ایجاد شده در بدن هنگام بارداری یا شیردهی مرتبط باشند. گاهی این تغییرات می توانند نشانه شرایط حاد و خطرناکی مانند سرطان سینه باشند.
برای تشخیص علت عدم تقارن سینه ها چه باید کرد؟
تفاوت در اندازه و حجم سینه ها به معنای اختلاف ساختاری و تراکم سینه ها نیست. در واقع، در سینه های نامتقارن عمدتا ساختار داخلی و تراکم آن ها شباهت زیادی به یکدیگر دارند. به همین دلیل، برای بررسی علت عدم تقارن سینه ها لازم است برخی معاینات دقیق تر و تصویربرداری ها از بافت های داخلی سینه انجام گیرد.
انجام ماموگرافی از بافت های داخلی سینه تصویر واضح تری خواهد داد. بر اساس این تصاویر، ممکن است نامتقارنی هایی در بافت و تراکم سینه ها مشاهده شوند که به فاکتورهای مختلفی ربط پیدا می کنند. برخی از انواع نامتقارنی سینه ها را در ادامه معرفی می کنیم که گاهی برای تشخیص آن ها به تصویربرداری های بیشتری نیاز است.
وجود توده و یا اختلاف در تراکم پستان چپ و راست
ماموگرافی نوعی تصویربرداری تک بعدی محسوب می شود. به همین دلیل، نمی توان با آن بافت پستان را به صورت همه جانبه بررسی نمود. در صورتی که تصاویر ماموگرافی وجود نوعی توده و یا اختلاف تراکم در پستان چپ و راست را نشان دهد، لازم است با تصویربرداری سه بعدی اطلاعات تکمیلی را به دست آورد. این کار به پزشک متخصص کمک خواهد کرد تا تمامی قسمت های بافت سینه و تراکم آن را ارزیابی کرده و علت ایجاد نامتقارنی سینه ها را بررسی کند.
توده‌های موجود در پستان به دو دسته توده های خوش خیم پستان و توده های بدخیم پستان تقسیم می‌شوند.
نامتقارنی گلوبال (Global Asymmetry)
عدم تقارن سینه ها گاهی به صورت نامتقارنی گلوبال خود را نشان می دهد. نامتقارنی گلوبال به معنای اختلاف حجم یا تراکم بین سینه چپ و راست است. معمولا این گونه عدم تقارن سینه ها به دلیل تغییرات هورمونی به وجود می آید. از این رو، در عمده مواقع بروز این مشکل کاملا طبیعی است. اما اگر اختلاف حجم در اثر شکل گیری توده یا کیست به وجود آمده باشد، بدون شک نیاز به تصویربرداری های تکمیلی خواهد بود.
نامتقارنی فوکال (Focal Asymmetry)
گاهی ممکن است تصاویر ماموگرافی دقیقا یک نوع تراکم برای هر دو پستان نشان دهند اما پزشک نتواند این شباهت تراکم را به طور دقیق طبیعی و یا در اثر وجود تومور بداند. در چنین شرایطی به طور قطع لازم است که پزشک متخصص روش تصویربرداری دقیق تری را تجویز نماید. استفاده از تصاویر دقیق تر کمک می کند تا وجود سلول های سرطانی و یا شکل گیری توده های غیرعادی بررسی شده و تصمیم گیری نهایی انجام گیرد.
اختلاف بین حالت های قبلی و کنونی بیمار
عدم تقارن سینه ها می تواند به مرور زمان تغییراتی داشته باشد. در واقع، گاهی مقایسه معاینات قبلی و کنونی نشان دهنده پیشرفت نامتقارنی سینه ها است. البته افزایش نامتقارنی ها می تواند ناشی از شکل گیری توده های جدید هم باشد. در هر حال، نکته مهم در این حالت، شدت گرفتن احتمال رشد سلول های بدخیم سرطانی است که باید.
برای بررسی دقیق تر علت عدم تقارن سینه ها از چه روش های دیگری باید استفاده شود؟
در قسمت های قبل اشاره کردیم که ماموگرافی می تواند اولین گام موثر در تشخیص علت تغییر شکل، تراکم طبیعی و عدم تقارن سینه ها باشد. پس از تهیه تصاویر ماموگرافی پزشک متخصص باید آن ها را با تصاویری که از قبل داشته اید مقایسه کرده و تغییرات تراکم و چگالی آن را بررسی نماید.
گاهی سینه های متقارن دچار نامتقارنی های جدید می شوند. اما اگر از آن دسته افرادی هستید که از ابتدا همیشه سینه های نامتقارنی داشته اید، این امکان وجود دارد که این نامتقارنی ها افزایش یابد. در هر صورت، بررسی این گونه موارد در جلسات معاینه و از طریق ماموگرافی باید انجام گیرد.
با این حال، ممکن است ماموگرافی به تنهایی نتواند برای تشخیص دقیق علت عدم تقارن سینه ها به پزشک متخصص کمک کند. از این رو، در ادامه پزشک ناچار به تجویز برخی روش های تشخیصی خواهد شد تا دقیق ترین نتیجه گیری حاصل گردد.
انجام سونوگرافی سینه
انجام سونوگرافی سینه به پزشک کمک می کند تا توده ها و کیست ها را به خوبی تشخیص دهد. به طور کلی، نوع توده های غیر طبیعی که در ماموگرافی به چشم می خورند عمدتا با استفاده از سونوگرافی سینه قابل تشخیص هستند.
انجام MRI پستان
تصویربرداری MRI یکی دیگر از راه هایی است که برای بررسی ناهنجاری های موجود در پستان به کار می رود. با اینکه انجام MRI پس از نمونه برداری از بافت های مشکوک تجویز می گردد، اما در مواردی که پزشک تشخیص دهد، می توان در کنار ماموگرافی از آن استفاده نمود. بانوانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان داشته اند از جمله افرادی هستند که باید حتما از MRI استفاده کنند.
بیوپسی یا نمونه برداری از بافت مشکوک (Biopsy)
تشخیص توده های مشکوک در بافت سینه، پزشک متخصص را بر آن می دارد تا از بدخیم یا خوش خیم بودن آن مطمئن گردد. بهترین و دقیق ترین روش، نمونه برداری یا بیوپسی از توده مورد نظر است. نمونه تهیه شده باید تحت آزمایش قرار گرفته و نوع آن تعیین شود.
در حالتی که بیوپسی خوش خیم بودن توده را نشان دهد، لازم است طی معاینات منظم تغییرات توده تحت نظر گرفته شود. اما اگر نتیجه نمونه برداری مبنی بر سرطان سینه باشد، باید برنامه درمانی دقیق توسط پزشک متخصص تنظیم گردد.
یکی از روش‌های بسیار پیشرفته و دقیق تر بیوپسی نیز با نام وکیوم بیوپسی نیز وجود دارد که در آن بعد از نمونه گیری با استفاده از میکروسکوپ نسبت به بررسی دقیق بافت اقدام می‌شود.
درمان عدم تقارن سینه ها
راه های زیادی برای اصلاح عدم تقارن سینه ها وجود دارد. این بستگی به نیازهای درمانی و زیبایی بیمار دارد. کوچک کردن سینه یا ماموپلاستی کاهشی و پروتز پستان از مهم ترین روش های اصلاح این شرایط هستند. بیماران باید یک رویکرد واقع بینانه به این نوع جراحی ها داشته باشند. نتایج صد در صدی همیشه امکان پذیر نیست. در زیر هر کدام از روش های درمانی به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته اند:
کوچک کردن سینه یا ماموپلاستی کاهشی
جراحی کوچک کردن سینه فواید جسمی و روانی زیادی برای بیماران دارد، این یک روش صرفاً زیبایی نیست. هر خانمی که با اندازه سینه های خود به دلیل سختی حرکت، کمردرد یا گردن درد ناشی از بستن سوتین و ظاهر بدن سینه ها هنگام پوشیدن لباس مشکل داشته باشد، می‌تواند جراحی کوچک کردن سینه را انجام دهد.
برای انجام ماموپلاستی کاهشی پزشک ابتدا با ایجاد برش هایی در اطراف نوک سینه، آرئول و پایین هر سینه ایجاد می کند تا چربی، بافت و پوست سینه ها را از هم جدا نماید. پس از تغییر شکل و فرم سینه، نوک سینه و نواحی اطراف آن در محل مورد نظر که از قبل نشان گذاری شده، قرار می گیرند. بعد عمل نیاز به بانداژ و یا گاهی جایگذاری یک لوله کوچک (درن) جهت تخلیه خون و مایعات اضافی باشد.
جای زخم و اسکار های روی سینه به طور کامل و به مرور زمان بسیار محو و کم رنگ خواهد شد. استفاده از کرم ها و پمادهای توصیه شده توسط پزشک می تواند به محو کردن بهتر آنها کمک کند.
پروتز پستان
پروتز سینه یک شکل از ایمپلنت محسوب می شودکه پس از برداشت بافت های آسیب دیده سینه در اثر سرطان و ماستکومی در عمل بازسازی پستان و یا برای اصلاح تقارن سینه ها و در عمل زیبایی استفاده می شود. نوع پروتز با توجه به مقدار بافت سینه ای که برداشته شده، تعیین می شود. پروتز را می توان روی عضله، یا زیر عضله پستان قرار داد. این پروتزها از جنس سیلیکونی در وزن ها و انواع مختلف با توجه به تشخیص پزشک و خواست فرد انتخاب می شوند. برخی از انواع پروتز نیز داخل سوتین جایگذاری شده تا فرم و آسیب دیدگی سینه را اصلاح نماید که به آن ها پروتز اکسترنال یا خارجی گفته می شود و به هیچ وجه از نظر کارایی با نتیجه عمل پروتز پستان قابل مقایسه نیستند.
بهترین پزشک متخصص و جراح پستان در تهران
مراجعه به یک پزشک متخصص سینه باتجربه در زمینه بیماری های پستان مانند دکتر فرهاد موسی زاده می تواند در تشخیص علت عدم تقارن سینه ها، کمک بسیاری نماید. دکتر فرهاد موسی زاده، یکی از بنام ترین جراحان پستان در تهران هستند که تجربه زیادی در زمینه جراحی پستان و زیبایی دارند.
