میکروکلسیفیکاسیون در سینه به معنای بروز رسوبات کلسیمی در بافت پستان است. این گونه رسوبات در هنگام تصویربرداری ماموگرافی قابل تشخیص هستند. کلسیفیکاسیون پستان معمولا خوش خیم و غیر سرطانی است. اما بروز آن می‌تواند بیانگر تغییرات پیش سرطانی در بافت سینه باشد.
افرادی با مشاهده میکروکلسیفیکیشن در ماموگرافی، نیاز به روش‌های تشخیصی دقیق‌تری خواهند داشت تا خوش خیمی و بدخیمی رسوبات مشخص گردد. در صورت بدخیم بودن کلسیفیکاسیون لازم است درمان‌های تخصصی زیر نظر یک پزشک متخصص و مجرب آغاز شود.
معنای میکروکلسیفیکاسیون در سینه چیست؟
کلسیفیکاسیون در سینه به معنای بروز رسوبات کلسیمی در بافت پستان است. شکل‌گیری این گونه رسوبات در بافت سینه امری رایج به حساب می‌آید. همچنین، معمولا کلسیفیکاسیون پستان خوش خیم است و جای نگرانی ندارد. با این حال، در برخی موارد ظهور این گونه رسوبات کلسیمی بیانگر تغییرات پیش سرطانی خواهد بود.
کلسیفیکاسیون در سینه در دو حالت ماکروکلسیفیکاسیون و میکروکلسیفیکاسیون بروز می‌کند. بسته به اندازه رسوبات تشکیل شده می‌توان آن‌ها را نامگذاری نمود. هنگامی که لکه‌های کلسیمی ایجاد شده ابعاد بزرگی داشته باشند، از نوع ماکروکلسیفیکاسیون خواهند بود. اما اگر رسوبات به صورت لکه‌های کوچک سفید رنگ ظاهر گردند، آن را میکروکلسیفیکاسیون می‌نامند.
آیا کلسیفیکاسیون سینه می‌تواند به سرطان پستان تبدیل شود؟
گاهی کلسیفیکاسیون در سینه نشانه‌ای از تغییرات پیش سرطانی به حساب می‌آیند. البته باز هم تاکید می‌کنیم که این نوع رسوبات کلسیمی در اکثر مواقع خوش خیم هستند.
هنگامی که برای اولین بار میکروکلسیفیکاسیون در سینه شخص تشخیص داده می‌شود، نتایج آن در پرونده پزشکی وی ثبت خواهد شد. در معاینات بعدی، رادیولوژیست تصاویر قبل را با تصاویر جدید مقایسه خواهد کرد. هر گونه تغییرات غیر عادی که نشان دهنده تغییرات پیش سرطانی باشند، مورد بررسی بیشتری قرار می‌گیرند. این فرایند در تشخیص زود هنگام سرطان پستان و درمان سریع‌تر و بهتر آن تاثیرگذار خواهد بود.
علائم میکروکلسیفیکاسیون در سینه چیست؟
رسوبات مربوط به میکروکلسیفیکاسیون در سینه به صورت لکه‌های سفید رنگ در بافت پستان ظاهر می‌شوند. در حالت عادی این رسوبات بسیار ریز بوده و ابعاد کوچکی دارند. به همین دلیل حتی در معاینات فیزیکی غربالگری سرطان پستان نیز دیده نمی‌شوند.
در واقع رسوبات کلسیمی ایجاد شده را نمی‌توان تنها با معاینه فیزیکی پستان احساس نمود. در چنین مواردی، لازم است بیمار یک ماموگرافی معمولی انجام دهد تا احتمال وجود میکروکلسیفیکاسیون در سینه بررسی شود.
در نظر داشته باشید که میکروکلسیفیکاسیون سینه صرفا یک نشانه از تغییرات پیش سرطانی به حساب می‌آید. به این معنا که این گونه رسوبات یا لکه‌های سفید رنگ به خودی خود آسیبی به فرد نمی‌رسانند. اما بررسی آن‌ها از نظر خوش خیم یا بدخیم بودن در تشخیص سرطان پستان به صورت زود هنگام موثر خواهد بود.
علت بروز میکروکلسیفیکاسیون در سینه چیست؟
علت بروز میکروکلسیفیکاسیون در سینه هنوز به صورت قطعی مشخص نیست. اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که این گونه رسوبات در پاسخ به فرآیندهای مختلفی ایجاد می‌گردند. علت بروز میکروکلسیفیکاسیون خوش خیم پستان معمولا به یکی از عوامل زیر مربوط می‌شود:
- آسیب به بافت سینه
- بروز عفونت یا التهاب در بافت پستان
- ابتلا به کیست سینه
- وجود سابقه درمان سرطان سینه
- تشکیل توده‌های پستانی تحت عنوان فیبروآدنوم
- اکتازی مجاری پستانی
- وجود سابقه انجام جراحی بر روی بافت پستان
در حالت کلی، میکروکلسیفیکاسیون‌های بدخیم یا سرطانی عمدتا به کارسینوم مجرای درجا مربوط می‌شود. کارسینوم مجرای درجا یکی از انواع سرطان‌های سینه غیر تهاجمی به حساب می‌آید. این نوع سرطان، اغلب در مجاری شیری سینه بانوان شکل می‌گیرد. منظور از سرطان غیر تهاجمی ایجاد بیماری به صورت موضعی است. به این معنا که سلول‌های سرطانی در قسمت‌های فراتر از مجاری شیری گسترش نخواهند یافت.
چه عواملی بر بروز میکروکلسیفیکاسیون در سینه تاثیر ندارند؟
با توجه به اینکه کلسیفیکاسیون در سینه با بروز رسوبات کلسیمی آغاز می‌شود، ممکن است تصورات غلطی درباره علت این موضوع ایجاد گردد. برای مثال، برخی افراد تصور می‌کنند که با افزایش سطح کلسیم در بدن امکان ابتلا به کلسیفیکاسیون سینه وجود دارد. همچنین، ممکن است این گونه تصور شود که انتخاب یک رژیم غذایی پر کلسیم یا مصرف بیش از حد مکمل‌های کلسیم می‌تواند عامل بروز کلسیفیکاسیون در سینه باشد. در حالی که این تصورات کاملا اشتباه بوده و هیچ گونه دلیل علمی برای این تفاسیر وجود ندارد.
احتمال بروز میکروکلسیفیکاسیون در سینه چقدر است؟
شکل‌گیری کلسیفیکاسیون در سینه امری رایج به حساب می‌آید. این گونه رسوبات در بانوانی با سنین بالای ۵۰ سال شایع‌تر هستند. با این حال، افراد با هر سنی می‌توانند بروز این گونه کلسیفیکاسیون را تجربه نمایند. به طور کلی، حدود ۵۰ درصد از بانوان، میکروکلسیفیکاسیون خوش خیم سینه را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند.
برای تشخیص میکروکلسیفیکاسیون در سینه چه باید کرد؟
هرچند میکروکلسیفیکاسیون در سینه اختلال خطرناکی محسوب نمی‌شود، اما بررسی وضعیت آن مهم است. زیرا بروز لکه‌های کلسیمی در بافت پستان می‌تواند نشان دهنده تغییرات پیش سرطانی باشند. در واقع با تشخیص نوع میکروکلسیفیکاسیون می‌توان درباره ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان سینه اطمینان یافت.
ظاهر انواع میکروکلسیفیکاسیون در سینه در تصاویر ماموگرافی، یکسان به نظر می‌رسند. اکثر کلسیفیکاسیون‌های سینه، خوش خیم هستند. با این حال، بین کلسیفیکاسیون‌های خوش خیم و لکه‌های کلسیمی که نشان دهنده تغییرات غیر طبیعی هستند، همپوشانی وجود دارد. به این معنا که نمی‌توان از ظاهر آن‌ها خوش خیمی یا بدخیمی رسوبات را تشخیص داد.
در مواردی که تصویر ماموگرافی مجموعه‌ای فشرده از لکه‌های سفید رنگ ریز یا درشت در یک خط نشان دهد، لازم است روش‌های تشخیصی مکمل نیز انجام گیرند. در واقع، فرد باید آزمایش‌های اضافی مانند نمونه برداری پستان را انجام دهد تا وجود یا عدم وجود سرطان پستان را تایید نماید. نوع روش تشخیصی دقیق باید توسط رادیولوژیست یا پزشک متخصص شما انتخاب گردد.
آزمایش‌های مکمل برای تشخیص میکروکلسیفیکاسیون در سینه کدامند؟
روش‌های متعددی وجود دارند که به تشخیص دقیق‌تر میکروکلسیفیکاسیون در سینه کمک می‌کنند. معمولا پس از انجام ماموگرافی معمولی و تشخیص اولیه، پزشک یا رادیولوژیست انجام یکی از روش‌های زیر را درخواست می‌کند.
ماموگرافی سه بعدی
ماموگرافی سه بعدی نسبت به ماموگرافی معمولی دقیق‌تر است. در ماموگرافی سه بعدی بافت پستان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نتیجه، جزئیات قسمت آسیب دیده پستان به طور دقیق‌تری قابل مشاهده خواهد بود. برای افرادی که به کلسیفیکاسیون در سینه مبتلا شده‌اند، ماموگرافی سه بعدی اولین آزمایش مکملی است که باید انجام گیرد. بزرگنمایی تصاویر ماموگرافی سه بعدی، دیدگاه بهتری از تغییرات ایجاد شده در بافت پستان ارائه خواهد داد.
بیوپسی کلسیفیکاسیون پستان
یکی از مطمئن‌ترین روش‌های مکمل در تشخیص میکروکلسیفیکاسیون در سینه، روش بیوپسی است. بیوپسی یا نمونه برداری برای تعیین علت اصلی رسوبات کلسیمی انجام می‌گیرد. در این روش، از یک متد کم تهاجمی برای نمونه برداری از این رسوبات استفاده می‌شود. این نوع نمونه برداری را معمولا تحت عنوان بیوپسی سوزنی می‌شناسند. در روش بیوپسی سوزنی، قطعات‌ریزی از بافت پستان از ناحیه کلسیفیکاسیون‌ها برداشته می‌شوند تا در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرند.
دقت کنید که در بیوپسی سوزنی پستان باید از دستگاه تصویربرداری مانند سونوگرافی استفاده شود. در این صورت، بافت‌های مشکوک پستان با دقت بیشتری برداشته خواهند شد. نمونه‌های برداشته شده در نهایت باید به آزمایشگاه آسیب شناسی فرستاده شوند.
معمولا لازم است رادیولوژیست تصاویر ماموگرافی را قبل از نمونه برداری مشاهده کند. این کار برای هدایت بیوپسی پستان لازم است. این روش از نمونه برداری سینه را بیوپسی استریوتاکتیک پستان نیز می‌نامند.
نکات مربوط به ماموگرافی میکروکلسیفیکاسیون در سینه
پیش از این اشاره کردیم که میکروکلسیفیکاسیون در سینه به صورت لکه‌های سفید رنگ ریز در بافت پستان ظاهر می‌شوند. این گونه رسوبات کلسیمی در اطراف توده‌ها یا کیست‌های غیر سرطانی نیز می‌توانند ظاهر گردند. بنابراین هر نوع کلسیفیکاسیونی نمی‌تواند خطرناک یا بدخیم باشد و نیاز به آزمایش‌های تکمیلی خواهد بود.
نکته دیگر این که استفاده از دئودورانت و ضد عرق‌های پودری یا کرمی در نتیجه ماموگرافی خطا ایجاد می‌کند. در واقع مالیدن این نوع مواد بر روی پوست نزدیک سینه‌ها می‌تواند به صورت لکه بر روی تصاویر ظاهر گردد. به این ترتیب، به هیچ عنوان قبل از ماموگرافی از این مواد استفاده نکنید. در صورت فراموشی نیز قبل از شروع آزمایش آن را به طور کامل پاک کنید.
درمان میکروکلسیفیکاسیون در سینه چگونه است؟
میکروکلسیفیکاسیون در سینه در عمده موارد خوش خیم است و نیازی به درمان ندارد. با این حال، بررسی دوره‌ای و منظم لکه‌های سفید رنگ کلسیمی کمک می‌کند تا تغییرات آن‌ها تحت نظر قرار گیرد.
هر گاه آزمایش‌های تکمیلی مشخص کنند که کلسیفیکاسیون در سینه از نوع بدخیم یا غیر طبیعی است، پیگیری درمان لازم خواهد بود. زیرا معمولا رسوبات کلسیمی غیرطبیعی از نشانه‌های ابتلا به سرطان هستند.
اولین اقدامی که باید برای درمان میکروکلسیفیکاسیون در سینه انجام دهید، مراجعه به یک پزشک درمانگر سرطان پستان یا جراح سینه است. معمولا یکی از روش‌های زیر برای درمان کلسیفیکاسیون سینه به کار می‌روند:
- جراحی ماستکتومی یا ماستکتومی جزئی
- پرتو درمانی بافت سینه
- شیمی درمانی پستان
- استفاده از روش درمان با داروهای هدفمند
آیا برداشتن میکروکلسیفیکاسیون سینه ضروری است؟
خارج کردن رسوبات کلسیمی از بافت پستان تنها با تشخیص پزشک متخصص انجام می‌گیرد. در بسیاری از موارد، نیازی به انجام جراحی یا برداشتن کلسیفیکاسیون سینه نیست. زیرا این رسوبات در هنگام تقسیم و رشد سلول‌ها ایجاد شده و در عمده موارد بی‌ضرر خواهند بود.
برداشتن میکروکلسیفیکاسیون در سینه تنها زمانی لازم است که رسوبات به واسطه رشد و تقسیم سلول‌های پیش سرطانی یا سرطانی ایجاد شوند. البته حتی در این گونه موارد نیز تنها سلول‌های سرطانی باید برداشته شوند و نیازی به حذف کلسیفیکاسیون‌ها نخواهد بود.
آیا می‌توان از بروز کلسیفیکاسیون در سینه جلوگیری نمود؟
خیر. تشکیل میکروکلسیفیکاسیون در سینه در اثر رشد و تقسیم سلول‌ها ایجاد می‌گردد. بنابراین تشکیل آن خارج از اختیار شما خواهد بود. اما تشخیص زود هنگام این نوع رسوبات می‌تواند در شناسایی سرطان پستان احتمالی مهم باشد.
در نظر داشته باشید که غربالگری سرطان پستان و انجام معاینات دوره‌ای منظم به تشخیص زود هنگام بیماری کمک خواهد کرد. مسلما هر چه سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن موفق‌تر بوده و احتمال عود بیماری به کمترین مقدار می‌رسد.
برای درمان میکروکلسیفیکاسیون در سینه به چه کسی مراجعه کنیم؟
بهترین کسی که می‌تواند در تشخیص و درمان کلسیفیکاسیون سینه به شما کمک کند، یک پزشک جراح متخصص پستان است. هر چه تجربه پزشک در این زمینه بیشتر باشد، تصمیم‌گیری صحیح‌تری درباره روش درمان میکروکلسیفیکاسیون خواهد داشت.
دکتر فرهاد موسی زاده یکی از مجرب‌ترین پزشکان متخصص در این زمینه هستند. چنانچه به اطلاعات بیشتری درباره تشخیص و درمان میکروکلسیفیکاسیون در سینه نیاز دارید، می‌توانید با ایشان ملاقاتی داشته باشید. امکان رزرو نوبت جهت ملاقات حضوری با دکتر فرهاد موسی زاده، در قسمت نوبت دهی این وبسایت فراهم شده است.
منابع:
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17802-breast-calcifications
- https://www.mayoclinic.org/symptoms/breast-calcifications/basics/definition/sym-20050834
