هرسپتین و داروهای سرطان پستان

سرطان پستان یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در میان زنان است که متأسفانه آمار ابتلا به آن رو به‌ افزایش است. علی‌رغم پیشرفت‌های حاصل شده در درمان، همچنان نیاز به تحقیق و توسعه داروهای سرطان پستان برای مقابله با این بیماری وخیم احساس می‌شود. یکی از موفق‌ترین داروهای سرطان پستان در این زمینه، هرسپتین است که برای درمان برخی انواع سرطان‌های پستان، مری و معده به کار می‌رود. در این مقاله به بررسی نحوه عملکرد هرسپتین و داروهای سرطان پستان در درمان سرطان سینه خواهیم پرداخت.

هرسپتین و مکانیسم درمان آن

هرسپتین یکی از موفق‌ترین داروهای ضدسرطان در حوزه درمان هدفمند است که برای درمان سرطان پستان مورداستفاده قرار می‌گیرد این دارو یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که به‌صورت اختصاصی به پروتئین HER2 متصل شده و مانع ارسال سیگنال‌های رشد به سلول‌های سرطانی می‌شود. بدین ترتیب، این دارو توانایی سلول‌های سرطانی برای رشد و تقسیم غیرقابل‌کنترل را سرکوب می‌کند.

هرسپتین در درمان سرطان‌ های پستانی که سطح بالایی از پروتئین HER2 دارند، در مراحل اولیه، پیشرفته و متاستاتیک مؤثر است. این دارو از طریق تزریق وریدی به مدت طولانی (معمولاً 12 ماه یا بیشتر) تجویز می‌شود تا از رشد و بازگشت سرطان جلوگیری کند و با هدف قرار دادن پروتئین HER2، هرسپتین بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان HER2 مثبت را بهبود می‌بخشد.^{Herceptin Mechanism}

هرسپتین و داروهای سرطان پستان

داروهای سرطان پستان و شیمی‌درمانی از طریق ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی، باعث کنترل و درمان این بیماری می‌شوند. متداول‌ترین داروهای شیمی‌درمانی مورداستفاده در سرطان پستان عبارت‌اند از: دوکسوروبیسین، پاکلیتاکسل، سیکلوفسفامید، کاربوپلاتین و سیس‌پلاتین.
این داروها معمولاً به صورت ترکیبی و در چندین نوبت تجویز می‌شوند. علاوه بر شیمی‌درمانی، از داروهای هدفمند و هورمونی نیز برای درمان سرطان پستان استفاده می‌شود. داروهای هدفمند مانند تراستوزوماب، پرتوزوماب و لاپاتینیب به طور اختصاصی سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند. داروهای هورمونی مانند تاموکسیفن، آناستروزول و لتروزول نیز در درمان سرطان‌های هورمون‌درمانی مؤثر هستند. انتخاب نوع داروها بستگی به مرحله، درجه و ویژگی‌های سرطان پستان دارد و توسط پزشک تجویز می‌شود. عوارض جانبی شیمی‌درمانی شدیدتر از سایر داروها است؛ بنابراین پیگیری دستورات پزشک و مصرف به‌موقع داروها حائز اهمیت است تا ضمن کنترل عوارض، بهبودی سریع‌تر حاصل شود.^{BC Treatment Drugs}

برای آگاهی بیشتر از سایر داروهای شیمی درمانی سرطان پستان می توانید مقاله شیمی درمانی در سرطان سینه را نیز مطالعه بفرمایید.

قرص‌های سرطان سینه

قرص‌های شیمی‌درمانی حاوی مواد شیمیایی هستند که سلول‌های سرطانی را منهدم می‌کنند. مشهورترین این قرص‌ها عبارت‌اند از: سیکلوفسفامید، متوترکسات، کاپسیتابین، تاموکسیفن و غیره.
همچنین، قرص‌های هدفمندی وجود دارند که به طور اختصاصی سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند، نظیر لاپاتینیب و اورلوتینیب. قرص‌های هورمونی مانند تاموکسیفن و آن است روز ول نیز برای درمان سرطان‌های پستان هورمون مثبت به کار می‌روند. معمولاً ترکیبی از چند قرص به‌ صورت دوره‌ای و با فواصل زمانی مشخصی تجویز می‌شود. از عوارض جانبی احتمالی این قرص‌ها می‌توان به تهوع، ریزش مو، خستگی و التهاب دهان اشاره کرد. مصرف به‌موقع قرص‌ها طبق دستور پزشک برای موفقیت درمان حائز اهمیت فراوان است. انتخاب نوع قرص بستگی به نوع و مرحله سرطان دارد و باید توسط پزشک متخصص تعیین شود.^{BC Treatment Pills}

نحوه تجویز و مصرف هرسپتین

هرسپتین یک آنتی‌بادی است که برای درمان سرطان پستان HER2 مثبت استفاده می‌شود و باعث مهار HER2 می‌شود. HER2 یک پروتئین است که رشد سلول‌های سرطانی پستان را ترویج می‌کند. حدود 20-30٪ سرطان‌های پستان این پروتئین را بیش از حد تولید می‌کنند. این دارو از طریق تزریق وریدی، معمولاً هر 3 هفته یکبار وقتی به‌تنهایی استفاده می‌شود یا هفته‌ای یکبار وقتی با شیمی‌درمانی استفاده می‌شود، داده می‌شود. هرسپتین در چندین حالت مختلف استفاده می‌شود:

• درمان کمکی؛ پس از جراحی برای کاهش خطر عود مجدد سرطان داده می شود. معمولاً به مدت 1 سال به همراه شیمی درمانی تجویز می شود.
• درمان نئوآدجوانت؛ قبل از جراحی برای کوچک کردن تومورهای بزرگ و امکان جراحی بهتر داده می شود. به مدت چند ماه به همراه شیمی درمانی تجویز می شود.
• بیماری متاستاتیک؛ به تنهایی یا با سایر داروها برای درمان سرطان پیشرفته پستان که به خارج از پستان گسترش یافته، استفاده می شود. تا زمان پیشرفت بیماری به طور نامحدود داده می شود.^{Herceptin Dosage}

عوارض جانبی هرسپتین

شایع‌ترین واکنش‌های نامطلوب در بیمارانی که هرسپتین را در حالت درمان کمکی و سرطان پستان متاستاتیک دریافت می‌کنند عبارت‌اند از: تب، تهوع، استفراغ، واکنش‌های تزریقی، اسهال، عفونت‌ها، افزایش سرفه، سردرد، خستگی، تنگی نفس، کپک، کم‌خونی و درد عضلانی. واکنش‌های نامطلوب منجر به قطع یا توقف درمان هرسپتین شامل نارسایی احتقانی قلب، کاهش قابل‌توجه در عملکرد بطن چپ قلب، واکنش‌های شدید تزریقی و سمیت ریوی است.همچنین شایع‌ترین واکنش‌های نامطلوب مرتبط با هرسپتین در سرطان معده متاستاتیک عبارت بودند از: کم‌خونی، اسهال، خستگی، کم‌خونی، اتوماتیک، کاهش وزن، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی، تب، ترومبوسیتوپنی، التهاب مخاطی، التهاب بینی و حلق و اختلال چشایی.

توضیحات کامل سایر عوارض هرسپتین و نکات قابل‌توجه آن به شرح زیر است:
درگیری های قلبی

• تجویز هرسپتین می‌تواند منجر به نارسایی قلبی زیر بالینی و بالینی شود. بالاترین بروز و شدت در بیمارانی بود که هرسپتین را با رژیم‌های شیمی‌درمانی حاوی آنتراسیکلین دریافت کردند.
• عملکرد بطن چپ را در همه بیماران قبل و حین درمان با هرسپتین ارزیابی کنید.
• در بیماران دریافت‌کننده درمان کمکی، درمان هرسپتین را در صورت کاهش بالینی مهم در عملکرد بطن چپ متوقف کنید.

عوارض ریوی

•  تجویز هرسپتین می‌تواند منجر به واکنش‌های تزریقی شدید و کشنده و سمیت ریوی شود.
•  علائم معمولاً حین یا ظرف 24 ساعت پس از تجویز هرسپتین رخ می‌دهند.
•  در صورت تنگی نفس یا افت فشارخون بالینی مهم، تزریق هرسپتین را متوقف کنید.
•  بیماران را تا رفع کامل علائم پایش نمایید.
• در صورت آنافیلاکسی، آنژیوادم، پنومونیت اینتراستیشیال یا سندرم زجر تنفسی حاد،هرسپتین را قطع کنید.

مشکلات جنینی
مواجهه با هرسپتین در دوران بارداری می‌تواند منجر به هیپوپلازی ریوی، ناهنجاری‌های اسکلتی و مرگ نوزادی شود.^{Herceptin Side Effects}

نکات بالینی عوارض جانبی و مصرف هرسپتین

• عملکرد قلبی را قبل و حین درمان ارزیابی کنید. در درمان سرطان پستان کمکی، عملکرد قلبی را پس از اتمام هرسپتین نیز ارزیابی نمایید.
•  مشکلات قلبی از جمله نارسایی احتقانی قلب یا کاهش عملکرد قلب شایع‌ترین عارضه جدی آن است. خطر این مشکلات در افرادی که هم‌زمان هرسپتین و آنتراسیکلین دریافت می‌کنند، بیشتر است.

•  مشکلات شدید ریوی از دیگر عوارض مهم آن است که باید سریعاً گزارش شود.
•  بارداری هنگام مصرف هرسپتین باید اجتناب شود زیرا می‌تواند منجر به مرگ جنین یا نقایص مادرزادی شود.
•  کاهش شمارش گلبول‌های سفید از دیگر عوارض شایع آن است.
•  هرسپتین یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که به پروتئین HER2 متصل می‌شود و از رشد سلول‌های سرطانی HER2 مثبت جلوگیری می‌کند.^{Herceptin Usage Care}

سخن پایانی
هرسپتین یکی از مؤثرترین داروهای درمان سرطان سینه هورمون مثبت پیشرفته است که باعث کاهش قابل‌توجهی در رشد تومور و افزایش بقای بیماران می‌شود. علاوه بر هرسپتین، داروهای دیگری مانند تاموکسیفن، آناستروزول، فولوسترانت و… نیز در درمان سرطان سینه بکار می‌روند
که مکمل یکدیگر عمل می‌کنند. ترکیب درمانی هرسپتین و داروهای سرطان پستان باعث افزایش اثربخشی درمان و کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف تک‌دارویی می‌شود. انتخاب داروی مناسب بستگی به نوع سرطان، مرحله بیماری و وضعیت سلامت عمومی بیمار دارد و باید توسط پزشک تجویز شود. دسترسی به این داروها و استفاده صحیح از آن‌ها نقش مهمی در بهبود طول عمر و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه دارد.