عمل ماستکتومی به عنوان یکی از روش‌های اصلی برای درمان سرطان سینه به حساب می‌آید. مدت زمان عمل ماستکتومی به پارامترهای متعددی بستگی دارد. برای مثال، استفاده از روش‌های مختلف برای انجام این جراحی و شدت گسترش بیماری بر مدت زمان این جراحی تاثیر گذار هستند. در بسیاری از موارد، پزشک همزمان با عمل ماستکتومی، جراحی بازسازی پستان و یا جراحی آنکوپلاستی را نیز انجام می‌دهد. مسلما برای انجام چنین جراحی‌های ترکیبی به مدت زمان بیشتری نیاز خواهد بود.
در این مقاله قصد داریم به فاکتورهای موثر در مدت زمان عمل ماستکتومی اشاره کنیم. خواهیم دید که تجربه و سرعت عمل پزشک در حین جراحی تا حد زیادی بر کاهش مدت زمان ماستکتومی تاثیر گذار است.
آنچه در این مقاله میخوانید:
مدت زمان عمل ماستکتومی چقدر است؟
عمل ماستکتومی به معنای برداشتن بافت پستان آلوده به سلول‌های سرطانی است. این عمل جراحی برای درمان سرطان سینه اهمیت بسیاری دارد. گاهی در حین این عمل ماستکتومی لازم است بافت‌های دیگر و غدد لنفاوی نیز خارج گردند. بنابراین میزان پیشرفت بیماری بر طولانی‌تر شدن زمان جراحی اثرگذار خواهد بود. از سوی دیگر، مدت زمان عمل ماستکتومی به میزان پیچیدگی جراحی نیز بستگی خواهد داشت.
در بعضی موارد، پزشک جراح پس از انجام جراحی ماستکتومی، عمل بازسازی پستان و یا عمل انکوپلاستی (یعنی عمل ماستکتومی و زیبایی پستان به صورت همزمان) را نیز انجام خواهد داد. به این ترتیب، در چه مواردی مدت زمانی که بیمار در اتاق عمل به سر می‌برد، طولانی‌تر خواهد بود.
عمل جراحی ماستکتومی به خودی خود در حدود یک ساعت به طول میانجامد. بازه زمانی مربوط به عمل جراحی ماستکتومی همراه با بازسازی برای یک سینه حدود 3 تا 4 ساعت خواهد بود. در صورتی که فرد به عمل ماستکتومی دو طرفه همراه با بازسازی نیاز داشته باشد، زمان جراحی ماستکتومی در حدود 5 تا 7 ساعت به طول میانجامد.
این زمان شامل زمان آماده شدن قبل از جراحی تا به هوش آمدن کامل بیمار در بخش ریکاوری می شود. در تمام این مدت بیمار بیهوش و زیر جراحی نیست.
مدت زمان عمل ماستکتومی به چه فاکتورهایی بستگی دارد؟
به طور کلی، مدت زمان عمل ماستکتومی به پیچیدگی‌های جراحی و میزان پیشرفت بیماری بستگی خواهد داشت. در بسیاری از موارد، لازم است بیمار به طور همزمان چند جراحی را انجام دهد. بنابراین انتظار می‌رود در این گونه موارد، مدت زمان عمل ماستکتومی طولانی‌تر باشد.
در ادامه برخی از مهم‌ترین فاکتورهایی را که در تعیین مدت زمان عمل ماستکتومی اهمیت دارند، معرفی می‌کنیم.
1- بیهوش کردن بیمار
برای بیهوش کردن بیمار جهت انجام عمل ماستکتومی، فرایند خاصی باید طی شود. به طور کلی، حضور یک متخصص بیهوشی در حین جراحی ماستکتومی لازم است. کارشناس یا متخصص بیهوشی پیش از بیهوش کردن بیمار، مصاحبه‌ای با وی خواهد داشت. عملیات بیهوش کردن بیمار شامل رگ‌گیری، آماده‌سازی و بیهوشی خواهد بود. این فرایند به خودی خود می‌تواند حدود 45 دقیقه طول بکشد.
2- روش جراحی
انتخاب روش جراحی ماستکتومی تا حد زیادی به شدت بیماری و وضعیت بیمار بستگی دارد. در واقع، میزان تهاجم بیماری می‌تواند در انتخاب روش جراحی تاثیرگذار باشد. اینکه آیا جراحی ماستکتومی تنها به بافت سینه محدود شود یا لازم باشد غدد لنفاوی نیز خارج گردند، در تعیین مدت زمان عمل ماستکتومی اهمیت دارد.
3- میزان پیچیدگی جراحی
در جراحی ماستکتومی با روش استاندارد، بافت پستان به صورت کامل برداشته می‌شود. البته در این روش لازم است پزشک برای تکمیل جراحی، پوست ناحیه تحت درمان را نیز بردارد. به همین دلیل نمی‌توان مدت زمان عمل ماستکتومی را به صورت دقیق پیش‌بینی نمود.
روش دیگر جراحی، ماستکتومی با حفط پوست پستان نامیده می‌شود. در این روش تمامی قسمت‌های پستان شامل بافت آن حذف خواهند شد. با این حال، جراح ماستکتومی در تلاش است تا پوست سینه را تا حد زیادی حفظ نماید. در این گونه موارد، مدت زمان عمل ماستکتومی به پیچیدگی شرایط بیمار بستگی خواهد داشت.
در نوع دیگری از عمل ماستکتومی، تمامی بافت سینه به همراه پوست این ناحیه برداشته می‌شود. علاوه بر آن، دو عضله پشت سینه و غدد لنفاوی زیر بغل نیز حذف خواهند شد. هر چند این نوع عمل ماستکتومی نادر است، اما در برخی موارد انجام آن اجتناب ناپذیر است. با توجه به بالا بودن شدت تهاجمی بودن در این جراحی، مدت زمان عمل ماستکتومی با این روش طولانی‌تر خواهد بود.
4- تغییر وضعیت بیمار حین جراحی
گاهی در جراحی بازسازی پستان، لازم است وضعیت بیمار تغییر کند. برای مثال، ممکن است در ابتدای جراحی موقعیت بیمار بر روی پهلو ثابت گردد. اما در حین جراحی لازم باشد وضعیت وی تغییر حالت داده شود. در چنین مواردی، بازه زمانی طولانی‌تری باید در اتاق عمل به سر ببرد. زیرا برای هر تغییر وضعیت بیمار در حین جراحی حدود 45 دقیقه زمان نیاز است. به این ترتیب، بخش عمده‌ای از زمان عمل ماستکتومی و بازسازی پستان، صرف تغییر شرایط بیمار خواهد شد.
5- میزان گسترش بیماری
در مواردی که بیماری خیلی پیشرفته باشد، لازم است پزشک بخش‌هایی از غدد لنفاوی را نیز خارج کند. این مساله حساسیت و دقت بالایی می‌طلبد.
از سوی دیگر، میزان تهاجم بیماری مشخص می‌کند که برداشتن غدد لنفاوی تا کجا باید ادامه یابد. این موضوع در حین جراحی تعیین می‌شود. به این ترتیب، گاهی نمی‌توان به صورت دقیق درباره مدت زمان عمل ماستکتومی نظر داد. البته پزشک بر اساس میزان تجربه خود می‌تواند بیمار را راهنمایی نماید.
6- شرایط عمومی بیمار
گاهی بیهوشی طولانی مدت برای بیمار، عوارض شدیدی در پی خواهد داشت. برای مثال، بیماری که مشکل قلب و عروق دارد یا به هر دلیلی نمی‌تواند مدت زمان طولانی در بیهوشی کامل به سر برد، باید بسیار سریع جراحی گردد. البته این به معنای سهل انگاری یا بی‌دقتی در انجام جراحی ماستکتومی نیست. بلکه جراح پستان باید با سرعت بالاتر و دقت بیشتر مدت زمان عمل ماستکتومی را کاهش دهد.
7- همزمان شدن چند جراحی
جراحی انکوپلاستی به حفظ اعتماد به نفس و امنیت روانی بیماران مبتلا به سرطان سینه کمک می‌کند. این نوع عمل جراحی می‌تواند به صورت همزمان با عمل ماستکتومی انجام گیرد. عمل بازسازی پستان هم در مواردی می تواند به صورت همزمان با عمل ماستکتومی انجام شود
البته گاهی پزشک به بیمار توصیه می‌کند تا عمل بازسازی پستان را مدتی پس از عمل ماستکتومی و تکمیل درمان انجام دهد. این مسئله کاملا به وضعیت بیمار بستگی خواهد داشت.
در صورتی که شخص برای جراحی بازسازی به طور همزمان با عمل ماستکتومی اقدام کند، مدت زمان عمل ماستکتومی افزایش می‌یابد. البته در این حالت نمی‌توان جراحی را تنها از نوع ماستکتومی دانست. بلکه فرایند جراحی شامل دو یا چند جراحی خواهد بود که می‌توانند برای یک یا هر دو سینه انجام گیرد.
8- نوع روش بازسازی پستان
امروزه روش‌های مختلف بازسازی پستان وجود دارند که بر اساس وضعیت بیمار و سطح سلامت وی انتخاب می‌شوند. استفاده از پروتز سینه یا انجام جراحی فلپ سینه، دو روش اصلی برای پر کردن جای خالی پستان برداشته شده است. بسته به اینکه پزشک جراح از کدام روش برای بازسازی پستان استفاده کند، فرایند جراحی ماستکتومی و بازسازی پستان طولانی‌تر خواهد بود.
برای آگاهی از مدت زمان عمل ماستکتومی و بازسازی پستان به صورت همزمان می‌توانید از پزشک خود سوال کنید. دکتر فرهاد موسی زاده نیز پزشک مشاور مجرب و قابل اعتمادی در این زمینه به حساب می‌آیند.
9- سرعت عمل پزشک جراح در انجام جراحی
میزان تجربه و دقت پزشک در تعیین مدت زمان عمل ماستکتومی تاثیر گذار خواهد بود. هر چه سرعت عمل پزشک در انجام جراحی بیشتر باشد، مدت زمان عمل ماستکتومی کمتر خواهد بود. البته لازم است به این نکته توجه کنید که سرعت عمل بالای پزشک جراح نباید مانع از دقت در جراحی شود. پزشکی می‌تواند در این باره به خوبی عمل کند که تجربه بالایی داشته باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، می‌توانید با دکتر فرهاد موسی زاده مشورت نمایید.
10- مدت زمان ریکاوری بیمار
ریکاوری بیمار نیز در یک بازه زمانی نسبتا طولانی انجام می‌گیرد. معمولا زمان مورد نیاز برای ریکاوری بیمار بین 1 تا 3 ساعت متغیر خواهد بود. این بازه زمانی به شرایط بیمار، سرعت کاهش اثرات داروی بیهوشی و بیماری‌های زمینه‌ای بیمار بستگی خواهد داشت.
آیا می‌توان مدت زمان عمل ماستکتومی را کاهش داد؟
پیش از این اشاره کردیم که مدت زمان عمل ماستکتومی به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. با این حال، گاهی بنا بر شرایط بیمار، جراحی باید با سرعت بیشتری انجام گیرد. یا حتی لازم است روش جراحی به گونه‌ای انتخاب شود که با شرایط بیمار سازگارتر باشد. زیرا در بسیاری از موارد، بیهوشی طولانی مدت می‌تواند برای بیمار عوارض شدیدی در پی داشته باشد.
تصمیم‌گیری صحیح درباره انتخاب روش جراحی برای این گونه بیماران و نحوه انجام عمل ماستکتومی به تجربه و دانش بالایی نیاز دارد. انجام آزمایش‌های اضافی و بررسی دقیق وضعیت بیمار به پزشک کمک می‌کند تا سازگارترین روش جراحی را برای بیمار انتخاب کرده و در عین حال مدت زمان عمل ماستکتومی را کاهش داد.
همچنین ممکن است بتوان از انجام عمل ماستکتومی و جراحی بازسازی پستان یا انکوپلاستی به صورت همزمان خودداری نمود. در واقع، پزشک می‌تواند عمل بازسازی پستان را در یک مرحله دیگر و به صورت تاخیری برای بیمار انجام دهد. البته تصمیم‌گیری درباره این موضوع به شدت بیماری، وضعیت سلامت عمومی بیمار و نظر پزشک متخصص بستگی خواهد داشت.
مدت زمان مراقبت های پس از عمل ماستکتومی چقدر است؟
بخشی از فرایند عمل ماستکتومی به مراقبت های پس از آن بستگی دارد. بیماری که تحت عمل ماستکتومی قرار گرفته است، پس از عمل به اتاق ریکاوری منتقل می‌گردد. در این اتاق مراقبان بهداشتی دمای بدن، فشار خون، ضربان قلب، تنفس و سطح اکسیژن بیمار را اندازه‌گیری می‌کنند.
مدت بستری شدن بیمار پس از عمل جراحی نیز نکته مهمی است. البته در صورتی بیمار به بستری نیاز پیدا می‌کند که جراحی به شدت تهاجمی می‌بوده و غدد لنفاوی نیز برداشته شده باشند. معمولا در مواردی که غدد لنفاوی بیمار برداشته نشوند، مدت زمان عمل ماستکتومی و نقاهت بعد از آن کوتاه‌تر خواهد بود. همچنین انجام جراحی بازسازی پستان برای یک یا هر دو سینه این بازه زمانی را طولانی‌تر خواهد کرد.
افرادی که جراحی ساده‌تری داشته باشند، معمولا سه روز یا حتی کمتر لازم است در بیمارستان بستری باشند. برای جراحی‌های پیچیده‌تر مدت زمان عمل ماستکتومی و بستری در بیمارستان تا ۵ روز نیز به طول میانجامد.
برای گذراندن دوران نقاهت عمل ماستکتومی احتمالا پزشک داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. مصرف این داروها تحمل درد را برای بیمار ساده‌تر کرده و از بروز عفونت جلوگیری به عمل می‌آورد. معمولا بازه نقاهت برای بیمارانی که تحت جراحی ماستکتومی قرار می‌گیرند 4 تا 6 هفته خواهد بود.
منابع:
- https://txdiepflap.com/how-long-does-mastectomy-and-immediate-breast-reconstruction-surgery-take/
- https://www.nhsinform.scot/tests-and-treatments/surgical-procedures/mastectomy#how-its-performed
- https://www.breastcancer.org/treatment/surgery/mastectomy/what-to-expect
