فیبروآدنوم پستان چیست ؟

فیبروآدنوم ها توده های پستانی جامد و غیر سرطانی هستند که معمولاً در خانم های جوان بین پانزده الی سی و پنج سال مشاهده می شوند. فیبروآدنوم ممکن است به صورت نرم ، سخت ، و یا لغزنده احساس شود و معمولاً شکل قابل توصیفی دارد. این توده معمولاً بدون درد است و هنگام معاینه مثل یک تیله زیر پوست به آسانی حرکت می کند. فیبروآدنوم ها اندازه های متفاوتی دارند و سایز آن ها می تواند به طور خود به خود بزرگ یا کوچک شود.

فیبروآدنوم پستان در بین شایع ترین توده های غیر سرطانی و توده های خوش خیم پستان در زنان قرار می گیرند. درمان آن ها با نظارت به منظور مشاهده تغییرات در اندازه شروع می شود و در صورت لزوم ، برای برداشتن آن ها از تکنیک های جراحی استفاده می شود.

آنچه در ادامه مطلب درباره فیبروآدنوم پستان خواهید خواند:

نشانه های فیبروآدنوم پستان

فیبروآدنوم ها توده های جامدی هستند که معمولاً :

• گرد هستند و مرز آن ها به راحتی از طریق لمس قابل تشخیص است.
• در هنگام لمس یا معاینه فیزیکی به راحتی زیر پوست حرکت می کنند.
• می توانند حالتی سخت و یا لزج داشته باشند.
• و معمولاً به ندرت باعث ایجاد درد در پستان می شوند.

فیبروآدنوم پستان ممکن است در یک سینه و یا هر دو سینه مشاهده شود. در یک فرد سالم، معمولاً توده هایی در بافت پستان مشاهده می شوند. از آنجایی که توده های مشاهده شده در پستان به ندرت به تنهایی از نشانه های سرطان هستند، در صورتی که با علائم زیر مواجه شید ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

• یک توده مشکوک جدید در سینه خود شناسایی کرده اید.
• ظاهر پستان های شما دچار تغییر شده است.
• توده ای که قبلاً در پستان خود تشخیص داده بودید رشد کرده است و به راحتی قابل لمس و تفکیک از بافت اطراف خود است.

آیا فیبروآدنوم سرطانی می‌شود؟

فیبروآدنوم توده‌ای خوش خیم است که در داخل بافت پستان تشکیل شده و در جای خود باقی می‌ماند. بافت این نوع توده پستانی در عمده موارد ساده بوده و توسط سونوگرافی، خوش خیم تشخیص داده می‌شود. اما در مواردی که نوع فیبروآدنوم، کمپلکس تشخیص داده شود، قضیه متفاوت خواهد بود.

معمولا برای افرادی که به فیبروآدنوم کمپلکس دچار می‌شوند، ریسک ابتلا به سرطان پستان افزایش پیدا می‌کند. هر چند جای نگرانی نیست و تنها به مراقبت بیشتری نیاز است. در واقع، بهتر است هر 6 ماه یک بار غربالگری سرطان سینه را انجام دهند تا تغییرات بافتی آن بررسی گردد.

به این ترتیب، چیزی تحت عنوان فیبروآدنوم سرطانی وجود ندارد. اما اگر بافت فیبروآدنوم بافت ساده‌ای نباشد باید مورد بررسی و مراقبت بیشتری قرار گیرد. زیرا احتمال ابتلا به سرطان پستان برای افرادی که به این نوع فیبروآدنوم دچار می‌شوند، 15 درصد بیشتر از بانوانی است که این نوع توده پستانی را ندارند. این نگرانی درباره فیبروآدنوم‌های ساده وجود ندارد.

علل ایجاد فیبروآدنوم پستان

علت بروز فیبروآدنوم پستان هنوز شناخته شده نیست با این حال ممکن است ارتباطی با هورمون های جنسی زنانه داشته باشد. فیبروآدنوم معمولاً در سال هایی که زنان احتمال باروری بیشتری دارند بروز می کند و در صورت بارداری و یا استفاده از هورمون تراپی ممکن است اندازه آن بزرگ شود. پس از طی دوران یائسگی و کاهش سطح هورمون استروژن ، اندازه فیبروآدنوم نیز ممکن است کاهش پیدا کند.

توجه کنید که احتمال بزرگ شدن فیبروآدنوم در حاملگی وجود دارد.

انواع فیبروآدنوم های پستان

انواع فیبرو آدنوم را می توان در گروه های زیر جای داد:

فیبرو آدنوم معمولی: این فیبروآدنوم ها از بافت خود تشکیل شده و معمولا تغییر شکل نداده و ثابت هستند.

فیبروآدنوم کمپلکس: زمانی ست که فیبروآدنوم علاوه بر بافت فیبروم دارای ضایعه دیگری نیز باشد، به آن فیبروآدنوم کمپلکس گفته خواهد شد: مانند کیست یا سلول های غیرطبیعی یا به همراه آدنوز در این مواقع به آن ها فیبروآدنوم های کمپلکس گفته می شود و بهتر است که جراحی شده و خارج شوند.

فیبروآدنوم جاینت: فیبروآدنوم های بسیار بزرگ و بزرگتر از 5 سانتی متر که باید حتما برداشته شوند را فیبرو آدنوم های جاینت می گویند.

در نظر داشته باشید تومورهای خوش خیم و حتی تومورهای بدخیم ممکن است زمانی که سطح هورمون ها در بدن بالا می رود (مثلا در دوران بارداری و در آن دسته از افرادی که هورمون زنانه مصرف می کنند) رشد داشته باشند. بنابراین افرادی که تصمیم به بارداری دارند و دارای فیبرو آدنوم های کوچک هستند، بهتر است پیش از بارداری نسبت به خارج کردن آن ها اقدام کنند؛ زیرا ممکن است در طول بارداری به شدت بزرگ شوند. یا همین طور افرادی که باید هورمون زنانه مصرف کنند، غالبا با رشد فیبرو آدنوم ها روبرو خواهند بود.

به هر ترتیب لازم به یادآوری است که در اغلب مواقع این فیبروآدنوم ها نگران کننده نبوده و نیازی به اقدامی ندارد.

آیا فیبروآدنوم پستان خطرناک است؟

اغلب توده های فیبروآدنوم پستان تأثیری روی احتمال بروز سرطان سینه ندارند. با این حال ، در صورتی که فردی دچار فیبروآدنوم از نوع کمپلکس و یا تومور فیلودز باشد ممکن است کمی ریسک ابتلا به سرطان سینه در او افزایش پیدا کند.

روش های تشخیص فیبروآدنوم پستان

در طول معاینه کلینیکی پستان ، پزشک شما هر دو سینه را به منظور تشخیص توده ها و یا هر مشکل دیگری با دقت بررسی و معاینه می کند. برخی از فیبروآدنوم ها خیلی کوچک تر از آن هستند که بتوان آن ها را لمس کرد. در نتیجه ، می توان تنها آن ها را از طریق روش های تصویربرداری تشخیص داد. در صورتی که شما توده پستانی قابل لمس دارید ، پزشک شما ممکن است آزمایشات به خصوصی بسته به سن و ویژگی های توده تشخیص داده تجویز کند.

• ماموگرافی تشخیصی : ماموگرافی با استفاده از پرتوهای تضعیف شده اشعه ایکس ، تصاویری از نواحی مشکوک بافت پستان تولید می کند. فیبروآدنوم در ماموگرافی پستان به شکل یک توده با لبه های گرد و نرم مشاهده می شود که به راحتی نسبت به بافت اطراف قابل تشخیص است.
• سونوگرافی پستان : این تکنولوژی با استفاده از امواج صوتی ، تصاویری از بافت درونی پستان تولید می کند. پزشک شما ممکن است سونوگرافی پستان را در کنار ماموگرافی تشخیصی تجویز کند تا به شناخت بهتری نسبت به ماهیت توده تشخیص داده شده دست پیدا کند. از طریق سونوگرافی می توان فهمید که آیا توده موجود در سینه منسجم و جامد است و یا درون آن تو خالی یا پر از مایع (کیست) است.
• آسپرسیون با سوزن ظریف : در این روش با استفاده از یک نیدل مخصوص بسیار باریک ، پزشک سعی می کند محتویات موجود در توده پستانی را خارج کند. در صورتی که مایع از دورن توده خارج شود ، احتمال وجود فیبروآدنوم یا توده های دیگر به غیر کیست رد می شود.
• Core needle biopsy: در این روش رادیولوژیست با کمک سونوگرافی اقدام به برداشتن نمونه های سلولی از بافت توده و بافت های سالم مجاور آن می کند و آن را به منظور بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می کند.

آیا فیبروآدنوم پستان نیاز به عمل جراحی دارد؟

اصولا تعداد زیادی از فیبروآدنوم ها نیازی به جراحی نخواهند داشت. به عبارتی مایل به جراحی کردن فیبروآدنوم هایی هستیم که اندازه آن ها بزرگ تر از 2.5 سانتی متر تا 3 سانتی باشد. همچنین فیبروآدنوم هایی که بیوپسی شده و یافته های مشکوکی در آن ها دیده شده یا تغییراتی به نفع تومور فیلوده دارند، باید جراحی شوند.

همین طور افرادی که پرخطر در مورد سرطان هستند و بستگان درجه یک آن ها به سرطان پستان مبتلا بوده اند، تصمیم به جراحی در مورد آن ها گرفته می شود.

البته خواست بیمار هم بسیار مهم است. بسیاری مواقع بیمار خود اصرار به بیرون آوردن توده دارد و در این مواقع نیز بنا به خواست بیمار جراحی صورت می گیرد. اما به طور کلی بسیاری از مواقع نیازی به جراحی وجود ندارد. به خصوص فیبرو آدنوم های کوچک و آن های که طی سونوگرافی و معاینه تغییر ظاهر نداشته اند، نیازی به جراحی نخواهند داشت.

دقت داشته باشید که فیبروم ها سرطانی نیستند و ارتباطی با سرطان پستان ندارند. بنابراین نیازی به نگرانی خاص در مورد آن ها وجود ندارد. البته باید حتما معاینه پزشکی و پیگیری های لازم در خصوص این موارد صورت بگیرد.

بیشتر فیبروآدنوم ها حالت تیپیک دارند و معمول هستند، حاشیه های منظم داشته و به صورت گرد یا بیضی شکل دیده می شوند. اما تغییرات بدخیمی در این فیبرو آدنوم ها بسیار نادر است و جای نگرانی نیست.

جراحی به منظور درمان فیبروآدنوم پستان

در صورتی که نتایج تصویربرداری ها و آزمایشات دیگر در طول زمان مشخص کند که توده فیبروآدنوم به حدی در حال رشد است که ممکن است سبب بروز عارضه هایی در فرد شود ، پزشک معالج جراحی را به منظور درمان فیبروآدنوم پستان توصیه می کند.  روش هایی که برای حذف فیبروآدنوم استفاده می شوند عبارتند از :

• لامپکتومی : در این روش ، جراح توده فیبروآدنوم و بخشی از بافت مجاور پستان را خارج می کند و آن را برای بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می کند.
• کریوبلاسیون (cryoblation) : در این روش پزشک یک ابزار باریک و شبیه به گرز که نام کریوپروب را از طریق پوست وارد فیبروآدنوم می کند و سپس با استفاده از گاز ، بافت توده فیبروآدنوم منجمد شده و تخریب می شود.

در مورد تفاوت عمل لامپکتومی با ماستکتومی در مطلب دیگری به تفصیل توضیح دادیم.

فیبروآدنوم پستان را چگونه می توان کنترل یا درمان کرد

فیبروآدنوم های پستان در بسیاری از موارد مزاحمتی برای سلامتی فرد ایجاد نمی کنند. اما ممکن است بنا بر تشخیص پزشک متخصص و یا خواست شخص بیمار برای جراحی آن برنامه ریزی گردد. با این حال، در بسیاری از مواقع، پس از اطمینان از خوش خیم بودن فیبروآدنوم، پزشک ترجیح می دهد که جراحی انجام ندهد و بیمار نیز پس از رفع نگرانی بدخیمی با حضور فیبروآدنوم در سینه خود کنار می آید.
بیماری که ناچار به انجام جراحی باشد و یا به صورت اختیاری انجام جراحی را انتخاب کند، ممکن است با یک سوال مواجه شود و آن این است که آیا احتمال بازگشت یا عود فیبروآدنوم پستان بعد از جراحی وجود دارد؟
در پاسخ باید گفت بله. البته نه به معنی عود توده قبلی بلکه ممکن است شاهد توده های جدید باشیم. در واقع، یکی از مشکلات رایجی که ممکن است بعد از جراحی فیبروآدنوم پستان بروز کند، شکل گیری یک یا چند فیبروآدنوم دیگر در محل تحت درمان است. در این گونه شرایط لازم است پزشک جراح به کمک ماموگرافی، سونوگرافی و بیوپسی پستان، سرطانی بودن یا نبودن آن ها را بررسی کرده و از خوش خیمی آن ها مطمئن شود.

در چه صورتی نیازی به جراحی فیبروآدنوم پستان نیست؟

در بسیاری از موقعیت هایی که فرد با مشکل فیبروآدنوم پستان روبرو می شود، نیازی به جراحی و درمان خاصی نیست. البته پزشک باید به کمک روش های تشخیصی مانند ماموگرافی، سونوگرافی و بیوپسی پستان (در صورت نیاز) خوش خیم بودن توده را تایید نماید.

عمده موقعیت هایی که فرد نیازی به جراحی فیبروآدنوم سینه ندارد عبارت اند از:

• جراحی سینه منجر به تخریب و یا مخدوش شدن بافت سینه شود.
• امکان کوچکتر شدن و حتی از بین رفتن فیبروآدنوم های پستان به طور خود به خودی وجود داشته باشد.
• فیبروآدنوم های موجود در پستان حالتی پایدار و اندازه ای ثابت داشته باشند؛ تشخیص این موضوع به نتیجه سونوگرافی های دوره ای و منظم بستگی خواهد داشت.

در هر حال، حتی اگر به دنبال جراحی توده خوش خیم سینه نیستید، باز هم معاینات دوره ای و بررسی های منظم نیاز است. این کار کمک می کند تا در صورت تغییر شکل، اندازه و یا بدخیم شدن، در اسرع وقت برای جراحی اقدام گردد.

چگونه می توان از بروز فیبروآدنوم پستان بدخیم پیشگیری کرد؟

اکثر بانوانی که در طول زندگی خود یک بار به فیبروآدنوم پستان دچار می شوند، ممکن است بارها با این مشکل درگیر شوند. هر چند نمی توان امکان ابتلا به آن را از بین برد، اما با انجام برخی اقدامات احتیاطی، می توان احتمال بروز و یا شکل گیری توده های بدخیم را کاهش داد. باید بدانیم که فیبروآدنومای خوش خیم تبدیل به توده بدخیم نمی شود و نباید نگران بدخیمی توده ای باشیم که خوش خیم بودن آن اثبات شده است. از جمله اقدامات پیشگیرانه برای عدم ابتلا به توده بدخیم سینه و یا تشخیص زودهنگام آن در ادامه آمده است:

• لازم است نوشیدن الکل و یا نوشیدنی های الکلی را کنار بگذارید.
• انجام معاینات فیزیکی سینه ها در خانه را یاد بگیرید و به طور مرتب وضعیت آن ها را بررسی کنید.
• به طور دوره ای و مرتب برای انجام معاینات و آزمایش های تکمیلی به یک پزشک متخصص پستان مراجعه کنید.
• با تنظیم یک رژیم غذایی سالم و مناسب و قرار دادن ورزش در برنامه روزانه، شیوه زندگی خود را اصلاح نمایید.
  وزن خود را به حد ایده آل رسانده و تناسب اندام خود را حفظ کنید.

سخن پایانی

امکان بازگشت توده های فیبروآدنوم پس از جراحی وجود دارد. بنابراین ، در صورتی که پس از طی فرایند درمان با توده های پستانی مواجه شدید ، ضروری است که به پزشک خود مراجعه کنید تا با انجام معاینات و آزمایشات مخصوص ، در خصوص سرطانی یا غیر سرطانی بودن توده پستانی شما اظهار نظر کند. دکتر فرهاد موسی زاده ، جراح و متخصص پستان با سال ها سابقه در انجام انواع جراحی های زیبایی و درمانی پستانی آماده ارائه مشاوره و خدمات درمانی به منظور درمان انواع عارضه های سرطانی یا غیر سرطانی پستان می باشند.

جراحی‌های زیبایی سینه انواع متفاوتی دارند که شما می‌توانید در سایت ما با انواع این عمل‌ها آشنا شوید.

برای مشاوره با دکتر فرهاد موسی زاده کافیست از طریق صفحه نوبت دهی ما اقدام نمایید. دکتر فرهاد موسی زاده فوق تخصص سرطان سینه در تهران است و شما می‌توانید از مشاوره حضوری با ایشان بهره مند شوید.

منبع:

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fibroadenoma/diagnosis-treatment/drc-20352756
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15690-fibroadenomas-of-the-breast